Nick Cave & The Bad Seeds (Sportpaleis - 13.10.2017)
In de late namiddag van 14 juli 2015 lag onderaan de Ovingdean Gap - een krijtrots nabij het Britse Brighton - iets wat daar nooit had mogen liggen : het ontzielde lichaam van een 15-jarige jongeman. De jongen was gedesoriënteerd van de klif getuimeld na een slechte LDS-trip. Het tragische ongeval gebeurde op nauwelijks een boogscheut van de toenmalige woonplaats van zijn gezin. De jongen heette Arthur, zijn achterblijvende tweelingbroer heet Earl. Zijn moeder noemt Susie. Zijn vader : Nick Cave.
Het maakt niet uit of je een bouwvakker uit Gingelom bent, een anesthesist uit Cincinnati of een songsmid uit Warracknabeal : zo'n verlies hakt erin. Het verloop van het rouwproces is lang en onvoorspelbaar. Het verdriet nauwelijks of niet te benoemen en te verwoorden. Cave was ten tijde van dit tragische ongeval bezig met de opnames van het album "Skeleton Tree". De songs van dat album stonden in ruwe vorm al volop in de stijgers maar de laatste retouches aan de plaat - waarmee enkele maanden na die fatale dag werd begonnen - baadden volop in de naweeën en echo's van het ongeval. De nummers werden herbekeken met een nieuwe bril met donker glas en werden bijgeschaafd met een gebroken ziel als instrument.
De Britse schrijver Howard Barker liet ooit het volgende citaat optekenen : "Tragedy is the greatest art form of all. It gives us the courage to continue with our life by exposing us to the pain of life. It is unsentimental, it takes us seriously as human beings, it is not condescending. Paradoxically, by seeing pain we are made greater, it becomes a need." Het talent van de kunstenaar Cave stelde hem in staat om het verdriet te kanaliseren naar een album dat nauwelijks met een droog oog beluisterd kan worden, een album dat bij veel mensen een gevoelige snaar raakte, een album dat hoge ogen gooide in de muziekpers. Een album waardoor ook bijna profetische gaven werden toegedicht aan Cave, aangezien de meeste songteksten geschreven werden voor de val van Arthur. "You fell from the sky, crash landed in a field near the river Adur" klinkt het griezelig echt in 'Jesus Alone'.
Het album werd bij de release begeleid door een film. "One more time with feeling" werd gedraaid door Andrew Dominik, een gevierd Nieuw-Zeelandse regisseur en intieme vriend van Cave. Aanvankelijk bedoeld als een soort van 'making off'-film omtrent de nieuwe plaat, draaide de film uiteindelijk uit op een beenhard en intiem verslag van de post-ongeval-opnamesessies en op een visueel pamflet bij de plaat. De film voorzag het album van duiding en kon meteen gelden als een statement vanuit het Cave-kamp naar de buitenwereld en het journaille toe. Aanvankelijk was Cave trouwens allerminst blij met de uiteindelijke versie van de film. Onder druk van zijn omgeving besloot Cave om de film toch ongewijzigd de wereld in te laten sturen en gaandeweg begon hij - mede door de vele warme reacties op sociale media - zijn mening te herzien en ging hij de film beschouwen als een mooi en helend geschenk vanwege zijn vriend Dominik.
De Bad Seeds-retrospectieve "Lovely Creatures : The Best of Nick Cave & The Bad Seeds (1984-2014)" stond al een tijdje op stapel, maar ook dat project werd voor enige tijd uitgesteld na het overlijden van Arthur Cave. In april van dit jaar werd Lovely Creatures alsnog uitgebracht. En vanaf januari 2017 ging Cave samen met The Bad Seeds opnieuw de hort op voor een reeks concerten, dat hen achtereenvolgens naar Oceanië, Noord-Amerika en Europa bracht. Het was evident dat dit geen gewone concertenreeks zou worden, maar een uiterst moeilijke evenwichtsoefening : hoe het gevoelige nieuwe materiaal geloofwaardig op de planken brengen én integreren met de rijke Bad Seeds-geschiedenis ? Om Cave hierover te citeren (uit het uitstekende interview op Noisey) : "All-consuming sonic atmospheres that spread out to fill venues in a cathedral-like way, slowly building through the show, into something that's pretty mind boggling. There's been a kind of — I don't wanna get overboard about this — but there has been a gradual sort of shift away from concerts that are purely confrontative concerts into something that's much more about a gathering up as people, and a communal thing. And this new show—and this was happening with Push The Sky Away — is just really amazing in that way. It's really extraordinary."
Eigenlijk vat dat citaat het hele concert in het Sportpaleis samen. Die vermaledijde evenementenhal aan de Schijnpoortweg was vanavond voor een paar uur niet de vertrouwde lelijke bunker, maar was een kathedraal waar troost, schoonheid, kunst, charisma, rauwheid en nog een trits andere dure woorden een afspraak hadden met elkaar om te incarneren in het lichaam van een 60-jarige Australische muzikant. In de dagen na het concert verscheen de ene laaiend enthousiaste review na de andere. Benevens het feit dat ze het magische concert van vanavond quasi unaniem uitriepen tot het concert van het jaar en overlaadden met torenhoge cijfers en maximale sterren-quoteringen, hadden al deze reviews ook nog het volgende gemeen : het waren stuk voor stuk nobele pogingen om iets in woorden uit te drukken wat in feite - net zoals het verdriet om het verlies van een kind - nauwelijks uit te drukken valt. Lange beschrijvingen en omschrijvingen en semi-poëtische bespiegelingen van wat zich eigenlijk best laat samenvatten als "a communal thing" uit het vermelde citaat van Cave. Al schrijf je 10.000 woorden : het communal thing moet je beleven om het te ervaren. En daarom schiet elke review tekort, ook de mijne.
Over elk nummer uit de setlist valt wel een apart hoofdstuk te schrijven. Alsook over dat aandoenlijke fysische contact dat Cave constant opzocht met de eerste rijen, over de handen die zich naar hem uitstrekten, over de regelmatig herhaalde mantra uit de geweldige kopstoot 'Higgs Boson Blues' ("Can you feel my heartbeat ? BOOM BOOM BOOM !"), over wat voor een geweldige muzikanten die Bad Seeds wel niet zijn, over de waanzin die Warren Ellis als een soort Down Under Alverman uit zijn diverse instrumenten puurt, over het opvallend goede geluid in de Schijnpoort-bunker, over de groot geprojecteerde Deense zangeres Else Torp tijdens 'Distant Sky', over het grappig uitschuivertje aan het begin van "Into My Arms" (pardoes het nummer inzetten met de tweede strofe), ...
In 2009 bracht Nick Cave de roman "The Death of Bunny Munro" uit, een somtijds hilarische roman die zich afspeelt in en rond Brighton. De losbandige en seksueel geobsedeerde vertegenwoordiger uit de titel moet zorg dragen voor zijn zoon Bunny Junior na de zelfmoord van zijn vrouw, maar is daartoe niet in staat en lijkt onafwendbaar zijn eigen dood tegemoet te racen. "I am damned", zo begint de roman. Bunny Munro laat zich interpreteren als een alter ego-afspiegeling van Nick Cave in zijn eigen jeugdige zonde-overgoten jaren van drank- en drugsmisbruik. Het is de krankzinnige ironie van het lot dat in het echte leven Bunny Junior vroegtijdig het leven heeft moeten laten en dat Bunny Senior gedoemd is om zijn zoon te overleven. En op een héél héél héél perverse manier - en ik besef terdege dat dit een beschamende gedachte is - moeten we daar bijna blij om zijn. "Better than alcohol, music can serve as a natural intoxicant, used for both celebrating and coping." las ik ooit. Pakweg 20.000 mensen hingen vanavond geïntoxiceerd aan de lippen van een gelouterde en charismatische performer zoals er nog maar weinig rondlopen.
Setlist :
Anthrocene
Jesus Alone
Magneto
Higgs Boson Blues
From Her to Eternity
Tupelo
Jubilee Street
The Ship Song
Into My Arms
Girl in Amber
I Need You
Red Right Hand
The Mercy Seat
Distant Sky
Skeleton Tree
-----
The Weeping Song
Stagger Lee
Push The Sky Away
Geen opmerkingen:
Een reactie posten