Atanarjuat, the fast runner

Regie : Zacharias Kunuk (2001)

Een beenhard verhaal over verraad, broerderliefde, traditie en bloedwraak in het kader van een traditionele Inuit-gemeenschap in de ijzige vlakten van Noord-Canada.

De twee broers Atanarjuat en Amaqjuak wekken de toorn op van Oki, de heethoofdige zoon van het stamhoofd, wanneer de mooie Atuat voor Atanarjuat kiest i.p.v. voor Oki. In een traditioneel Inuit-ritueel lijkt de vete beslecht en keert de rust terug in de stam. Maar wanneer Puja, de gemene zus van Oki, Atanarjuat verleidt en diens tweede vrouw wordt, gaan de poppen opnieuw aan het dansen. Puja verleidt ook Amaqjuak en zet Oki ertoe aan om de twee broers om het leven te brengen. Amaqjuak wordt lafhartig vermoord en Atanarjuat kan ternauwernood ontkomen door spiernaakt een besneeuwde ijsvlakte te doorkruisen. Hij overleeft en zweert wraak te zullen nemen op Oki, die ondertussen stamhoofd geworden is. Maar ook de geesten van de voorvaderen zullen hun rol opeisen ...

Atanarjuat, the fast runner is de allereerste film die ooit gemaakt werd in de oude Inuit-taal (Inuktitut) en die door mensen van Inuit-afkomst werd gemaakt. Regisseur Kunuk heeft er zijn missie van gemaakt om zoveel mogelijk van de oude Inuit-tradities te bewaren voor het nageslacht. De Inuit-cultuur is momenteel immers in verval door de opmars van commercialisatie en technologie. Hoge zelfmoordcijfers en een immens alcohol-probleem zijn de trieste gevolgen van de opmars van de westerse 'beschaving', die ervoor gezorgd heeft dat de eeuwenoude band tussen de Inuit en de harde natuur uit evenwicht is geraakt.

De film is een huzarenstukje van ongekende schoonheid. Het decor : de desolate en besneeuwde rotsvlakten in het uiterste noordoosten van Canada. De soundtrack : het gesnuif van de slede-honden, het huilen van de wind, het gekraak van de sneeuw (en af en toe een keelzang-lied van de Tuvaanse groep Huur-Huur-Tu). Het trage ritme en de lengte van de film (172 minuten !) zullen de film quasi onverteerbaar maken voor een popcorn-publiek, maar éénmaal je jezelf eraan overgeeft, wordt de film een onvergetelijke ervaring. Het harde verhaal over verraad en liefde is van alle tijden en van alle plaatsen en had voor hetzelfde geld uit de Ilias van Homerus of uit het werk van Shakespeare kunnen komen. Als centrale cesuur in de film is er de ijzingwekkende en minutenlange vlucht van de naakte Atanarjuat over de harde ijsvlakte.

Volkomen terecht sleepte de film een hele rits awards in de wacht (waaronder de gouden camera op het festival van Cannes). Absoluut de moeite waard is overigens de website van de film.

In deze interessante review kun je lezen waarom Atanarjuat zoveel boeiender is dan semi-mytische Hollywood-vehicels zoals pakweg Attack of the Clones of The Lord of the Rings.