Barabbas

Regie : Richard Fleischer (1962)

Barabbas, een veroordeelde dief en moordenaar, wordt op vraag van het volk vrijgelaten ten koste van Jezus Christus, die kort daarop wordt gekruisigd. Het is het uitgangspunt van de film die het verdere leven van Barabbas volgt : hoe hij aanvankelijk terugkeert naar zijn liederlijk leven maar hoe hij onder invloed van zijn gelovige vriendin Rachel toch langzaam begint te twijfelen. Hoe hij veroordeeld wordt tot slavernij in de dodelijke zoutmijnen, hoe hij opgeleid wordt tot gladiator, en hoe hij tenslotte zelf zal sterven aan het kruis onder het bewind van keizer Nero tijdens de christenvervolgingen.

De film is een ietwat vergeten maar groots opgezette Bijbelse peplumfilm uit de piekperiode van het genre en was een productie van goeie ouwe Dino De Laurentiis, thans bijna 88 jaar oud en nog steeds als producer actief. Alle kenmerkende elementen van het genre zijn aanwezig : de hevige Technicolor-kleuren, om de haverklap schallende trompetten, pathetische dialogen, gespierde en glimmende mannentorso's en luid roepende menigtes.

Maar toch is er iets dat deze film onderscheidt van soorgenoten zoals The Robe, Demetrius and the gladiators, Ben Hur en Spartacus. Het script is namelijk gebaseerd op de gelijknamige roman van Nobelprijswinnaar Pär Lagerkvist uit 1950, een roman waarin aan het Barabbas-personage een ongewone diepgang wordt meegegeven : de man moet de rest van zijn leven rondlopen met de twijfel of zijn overleven niet de oorzaak is geweest van de dood van de zoon van God. Het is deze gewetensvraag die hem tot aan zijn dood zal achtervolgen.

Anthony Quinn zet één van zijn beste performances neer als de getroubleerde Barabbas. Dé ster van de film is echter Jack Palance als de sadistische gladiatorenleider. Je moet het zien om het te geloven. De waanzin in de ogen van Palance is enorm angstaanjagend. De man was echt one of a kind. Of zoals ik ergens over hem las : "What corner of hell gave birth to this man ?" Alleen al voor de relatief kleine bijrol van Palance is deze film de moeite. Maken de cast compleet in kleine bijrolletjes : Ernest Borgnine nu eens niet als ruwe bruut maar als gelovige helper in het gladiatorenhuis, de mooie Silvana Mangano als de oude vriendin van Barabbas, én een klein cameorolletje (zelfs niet op de credits vermeld) van de betreurde Sharon Tate. Maar vooral Jack Palance : wat een heerser !

Nog één creepy weetje omtrent deze sandalenklassieker : de zonsverduistering in het begin van de film (tijdens de kruisiging van Christus) was geen trucage, maar een echt verfilmde zonsverduistering waarvoor regisseur Fleischer de opnames een tijdje uitstelde.

Analyse van Barabbas in The Film Journal