Muzungu in the mist : het Oeganda-verslag

Dag 1 - 16 mei : aankomst in Kampala

Opgepikt door Ingrid op de luchthaven van Entebbe. Meteen ondergedompeld in de Afrikaanse sfeer want een groep medereizigers werd met veel geroep en gezang onthaald door een roedel gezellige Oegandese vrouwen. Rit naar Kampala-city en de eerste kennismaking met de verkeerschaos aldaar. Koffie drinken in Le Chateau. Onze spullen geïnstalleerd bij Luc & Majo, een Belgisch koppel dat zal fungeren als ons - zeer gastvrij ! - thuishonk. Bijkomen van de lange vlucht in Koreaans restaurant Arirang op Kyadondo Road samen met Luc & Majo, Koen & Ingrid en nog een paar andere Belgische expats. Daarna afgezakt naar Rock Garden Café, onderdeel van het Speke Hotel. Meteen overrompeld door enkele zeer opdringerige vrouwen. En niet voor het laatst, zoals later zal blijken. Te diep in het Nile-bierglas gekeken. En ook dat niet voor het laatst ...


Dag 2 - 17 mei : wildwater-raften op de bronnen van de Witte Nijl

Met een houten kop de bus genomen richting Jinja, waar zich de bronnen van de Witte Nijl bevinden, die uit het Victoria-meer ontspringt. In Lugazi - nabij Mabira Forest - pikken we onderweg Peter 'Dolly' D'Ollander op, een Belgische kennis van Luc & Majo die enkele dagen onze reisgenoot zal zijn. In een organisatie van Nalubale Rafting wandelen we over kleverige kleigrond naar het Nile Horseback Safari-kamp, waar het vertrekpunt gelegen is van een spectaculaire wildwater-rafting over een afstand van +/- 30 km. Een korte introductie-les van onze twee gidsen en meteen het brute geweld van de Nijl : een zware 'grade 5'-rapid die ons als leden poppen overboord kiepert. (De foto in bijlage is uiteraard niet door mezelf getrokken maar is van de Nalubale-website geplukt. Een CD-rom met de foto's van onze eigen belevenissen ligt momenteel nog in Kampala.) Er zullen nog verscheidene zware rapids volgen. De geplande lunch in The Haven Lodge - met een schitterend panorama over de Nijl - liep ietwat in het wilde water, wat achteraf werd goedgemaakt met een korting op de prijs. Tussen de verschillende rapids door konden we ons uitgebreid laven aan de prachtige natuurlandschappen langs de oevers van de Nijl. Wilde verhalen tijdens de terugrit, terwijl de ene Nile na de andere soldaat werd gemaakt. Uitblazen tijdens een gezellig etentje ten huize van Koen en Ingrid.


Dag 3 - 18 mei : naar Murchison Falls

Kennismaking met chauffeur Ronald, die ons tijdens de volgende dagen doorheen Oeganda zal voeren. Inpakken en wegwezen richting Murchison Falls National Park. Onderweg bij kleine kraampjes fruit ingekocht. Nog langs de weg genoten van gekookte kasave en beef-satés. Een klein oponthoud door een technische panne aan het safari-busje. Tussenstop in het slaperige verbindingsstadje Masindi. Langs de stoffige weg richting Murchison even halt houden om te genieten van het mooie uitzicht over de Rift Valley. Terwijl de avond al valt, arriveren we in het Red Chilli Rest Camp, waar we de volgende drie nachten zullen doorbrengen.


Dag 4 - 19 mei : game-drive en Nile launch in Murchison

Opstaan bij het krieken van de dag. Oogstrelende zonsopgang terwijl we de veerpont nemen naar de overkant van de Nijl. Samen met gids Henri vertrekken we op game-drive doorheen het park. We zien een pleiade aan beesten : van giraf tot waterbuck, van de Uganda kob tot wroetzwijnen, van leeuw tot olifant, van buffels tot bavianen, ... We houden even halt bij de ruïne van een vervallen lodge in het midden van het park en wagen het erop om er een wandeling te maken. Een felgekleurde hagedis glibbert weg. Gids Henri demonteert en demonstreert zijn geweer. Prachtig zicht op de vallei van de Victoria-Nijl.

In de namiddag nemen we een boottocht op de Nijl en maken we opnieuw kennis met het rijke wild-leven langs de oevers. We zien hopen buffels, nijlpaarden, olifanten en ook enkele krokodillen. Een nijlpaard chargeert in het water. Een massieve krokodil geniet van de zon. Een snake neck darter-vogel verschalkt een onoplettende vis. Schuimkoppen op de Nijl verraden de nabijheid van de wilde Murchison-watervallen. De boot houdt even halt om ons een blik te gunnen op deze prachtige waterval en keert vervolgens langs de andere oever terug naar het vertrekpunt.


Dag 5 - 20 mei : top of the falls en birdwalk bij het Nile Safari Camp

's Ochtends begroet door een grote Afrikaanse maraboe, die zich genesteld heeft in een boom vlakbij onze banda. Een paar van mijn reisgenoten zijn afgelopen nacht gewekt door het geluid van een nijlpaard, dat pal naast onze slaapplaats graasde. Ronald rijdt ons tot aan de top van de watervallen. Na een korte wandeling arriveren we op de plaats waar de Nijl zich met veel kolkend geweld in een nauwe engte stort. Een adembenemend schouwspel. Er is wat onduidelijkheid omtrent het al dan niet verschuldigd zijn van een bijkomende vergoeding voor een wandeling doorheen de bossen langs de oevers van de Nijl, hetwelk een zicht biedt op de beide watervallen. Bert en ik wagen het er toch op en maken een uitputtende maar zeer belonende wandeling tot aan het punt waar de boottocht van daags voordien eindigt.

In de namiddag begeven Dimi, Werner en ikzelf ons naar het Nile Safari Camp, gelegen nét buiten de grenzen van Murchison Falls National Park. Even chillen met op de achtergrond een mooi panorama over de delta waarin de Victoria-Nijl in Lake Albert overvloeit. En dan op weg voor een interessante wandeling doorheen de vegetatie vlak bij het Nile Safari Camp. Vooral voor vogelliefhebbers een uitmuntende wandeling. De gids is uiterst onderlegd en neemt uitgebreid zijn tijd voor ons, zodat de wandeling ruim de voorziene tijd overschrijdt. Helaas hebben we de uiterst zeldzame shoebill-vogel niet kunnen spotten.


Dag 6 - 21 mei : verplaatsing van Murchison Falls naar Fort Portal

Hoewel we deze dag grotendeels in ons safari-busje hebben doorgebracht, kwamen we ogen tekort. Een prachtige scenic drive die ons langs Lake Albert voerde. Tussenstop in het bruisende stadje Hoima. Onderweg het ene kleurrijke dorpje na het andere, met overal evenveel bedrijvigheid. Het is blijkbaar de eerste schooldag. Massa's kinderen op straat, uitgedost in felkleurige schooluniformen. We passeren een stroom vluchtelingen. Ook komen we een geïmproviseerde wegblokkade tegen, bestaande uit een aantal stenen. Na het betalen van een kleine fooi mogen we verder. We rijden het Kyenjojo-district binnen en maken kennis met de grote thee-plantages op de flanken van de uitlopers van het Rwenzori-gebergte.

's Avonds arriveren we op de Amabere Caves Campsite, enkele kilometers buiten Fort Portal. Het is ook voor chauffeur Ronald de eerste keer dat hij hier verblijft, zodat enkele locals ons de juiste weg moeten wijzen. Het is een idyllische campsite, afgelegen en uiterst rustgevend. De wasbeurt in de geïmproviseerde bamboe-douche doet deugd en spoelt het stof van de afgelopen dag weg. De put-latrine wordt op minder gejuich onthaald ... We huren enkele tenten en de gastvrije uitbaters prepareren inderhaast een fantastische maaltijd voor hun onverwachte gasten. Het programma van de volgende dagen is nog niet helemaal vastgelegd, zodat zich onder het genot van een bidon rode wijn een geanimeerd gesprek omtrent het te volgen parcours ontspint. 's Nachts worden heel wat bomen omgesnurkt.



Dag 7 - 22 mei : Amabere caves - crater lakes - naar Fort Portal

Onder begeleiding van gids Wilson banen we ons een weg doorheen een stukje dichtbegroeid tropisch woud naar een sprookjesachtige waterval, in de buurt waarvan zich ook enkele grotten bevinden met stalagmieten en stalagtieten (volledige naam : Amabere ga Nyinamwiru). Wilson vertelt ons uitgebreid over de geschiedenis van de bloedmooie koningsdochter Nyinamwiru, naar wiens borsten de grotten genoemd zijn. Vervolgens hiken we naar enkele kratermeren. Dit levert mooie panorama's op. Na een serieuze beklimming nemen we een deugddoende dip in één van deze vulkanische meren.

We breken het kamp op, nemen voorlopig afscheid van Dolly die vanaf hier zijn eigen weg gaat, en rijden naar Fort Portal, hoofdstad van Toro, één van de traditionele koninkrijken van Oeganda, momenteel geregeerd door Rikidi IV, de jongste monarch ter wereld (thans amper vijftien jaar oud). We nemen er onze intrek in de Rwenzori Travellers Inn, een budgetvriendelijk maar degelijk hotelletje. Naar het lokale postkantoor gewandeld om de nodige postzegels in te slaan en alzo de eerste geuren opgesnoven van dit charmante stadje, waar het aan couleur locale niet ontbreekt. Enkele Nile-biertjes verschaffen ons de nodige inspiratie voor de volgende dag. Avondmaal in het Gardens Restaurant, waar enkele dagen later de Pearl of Africa Music Awards 2007 zullen plaatsvinden. Het is pikdonker wanneer we terugwandelen naar ons hotel, maar er rijden nog talloze boda-boda's (taxi-brommers) rond zonder koplamp.


Dag 8 : markt in Mugusu - verdere verkenning van Fort Portal

Terwijl Werner een chimp-tracking doet in Kibale Forest en Dimi een begeleide wandeling doet in het Bigodi Wetland Sanctuary, hebben Bert, Tom en ikzelf ervoor gekozen om ons onder te dompelen in de sfeer van de wekelijkse markt in Mugusu, zo'n 12 kilometer buiten Fort Portal. Een fantastische ervaring en één van mijn persoonlijke hoogtepunten van de reis. Een zeer sfeervolle markt, waar werkelijk alles verkocht wordt. Van machetes tot grote hopen tweedehandskledij, van gerookte vis tot hompen vlees, van kitcherige posters tot fietsonderdelen, ... Op het eerste zicht lijkt het compleet chaotisch, maar toch blijkt er een vorm van structuur te zitten in de talloze kraampjes. Overal waar we wandelen, worden we van top tot teen bekeken, want wij gedrieën zijn de drie enige muzungu (blanken) op de markt, waar het krioelt van bedrijvigheid. Ook de rit met de matatu (gedeeld taxi-busje) terug naar Fort Portal is een belevenis. Hoewel er eigenlijk maar plaats is voor een tiental mensen, worden er 22 mensen (én hun koopwaar) in gepropt. De verplaatsing kost ons 1.000 Oegandese shillings (amper een halve Euro).

In de namiddag gaan we verder op verkenning in Fort Portal. We stoten op een klein marktje in het midden van de stad. In een hoekje van deze ommuurde markt komen we enkele vleesstalletjes tegen. De combinatie van versgeslacht vlees en ingewanden, open riolen en zwoele stadswarmte is misselijkmakend. We vluchten weg om terecht te komen tussen kraampjes met tweedehandskledij. Een massa mensen wroet tussen de kledij. Na wat duw- en trekwerk weten we ons te bevrijden uit de gekte en wandelen we verder. We drinken wat in een klein en typisch Afrikaans cafeetje, amper enkele vierkante meters groot. We verkennen nog enkele straten. Een pooltafel is té verleidelijk om ongebruikt te laten, ook al moet daarvoor de uitbaatster wakker gemaakt worden. Enkele schoolkinderen houden onze pool-exploten nauwlettend in het oog. Onweerswolken zorgen voor een spectaculair en kleurrijk wolkendek. 's Avonds kijken we naar de Champions League-finale in café Don's Plaza. Uiteraard zijn we er de enige muzungu ...


Dag 9 - 24 mei : verplaatsing naar Bwindi

Er staat ons een zware verplaatsing te wachten. Langs de flanken van het indrukwekkende Rwenzori-gebergte kronkelen we ons naar de evenaar, waar we uiteraard even halt houden voor de obligate snapshots. In Katunguru draaien we af richting Queen Elizabeth National Park. De kwaliteit van de weg neemt zienderogen af. Her en der is de weg nauwelijks berijdbaar en hebben we de 4x4-wielaandrijving broodnodig. We worden grondig heen en weer geschud en hopen dat we - in the middle of nowhere - geen autopech krijgen zoals die ene vrachtwagen die we tegenkwamen. We schenken een fles water aan de onfortuinlijke chauffeurs. We staren gefascineerd naar de eenzame fietsers die we op deze krankzinnige weg tegenkomen. Zwaargeladen banen ze zich een weg doorheen een gebied dat krioelt van de wilde beesten.

Maar het hotsen en botsen wordt beloond. Wanneer we door het Kigezi Wildlife Reserve rijden, stoten we plots op een drietal olifanten die op enkele meters van ons busje de weg overschrijden. En enkele kilometers later - nabij het Ishasha-park - merkt het scherpe oog van Dimi een bijzonder tafereel op : van de leeuwen van Ishasha wordt beweerd dat zij geregeld in bomen klimmen. Een zeer uitzonderlijk gedrag voor leeuwen en je moet veel geluk hebben om er getuige van te kunnen zijn. Wij waren bij de gelukkigen. Totnogtoe speelde het regenseizoen ons geen parten, maar in de laatste rechte lijn naar Bwindi kregen we toch wat regenval te slikken. Het is opvallend hoe druk de wegen zijn in deze uithoek van Oeganda, vlakbij het onrustige Oost-Congo. Wanneer de avond valt, arriveren we in Bwindi Impenetrable National Park. We nemen er onze intrek in de Buhoma Community Campground. De nachtelijke geluiden zijn er al bijna even indrukwekkend als het zicht op de imposante heuvelrug, waarop we 's anderendaags onze gorilla-tracking zullen ondernemen.


Dag 10 - 25 mei : gorilla-tracking en village community walk

Na een korte briefing was het dan zover : onder begeleiding van enkele gidsen en een paar bewapende begeleiders trokken we het dichtbegroeide tropische regenwoud in, op zoek naar de uiterst zeldzame gorilla's. Van de pakweg 700 gorilla's die momenteel nog in het wild leven, is de helft woonachtig in de zuidwestelijke oerwouden van Oeganda. Wij waren ingedeeld bij de Mubare-groep. Deze groep gorilla's staat onder de leiding van de imposante zilverrug Ruhondiza (wat zoveel wil zeggen als 'hij die veel slaapt'). We hadden geluk. Na een klauterpartij van amper een half uurtje waren we al in de buurt van de groep. Uit een nabije boom kwam een vrouwtjesgorilla naar beneden geklommen, met in haar armen het bengelende lijkje van haar recent gestorven jong. Werner schoot er een knap maar wreed filmpje van. Iets verder nestelen we ons in het struikgewas en observeren we vanop nauwelijks enkele meters gedurende een vol uur het gorilla-gezin. De zilverrug blijkt inderdaad een tamme zak te zijn en beperkt zich tot wat gegrom. De vrouwtjes-gorillas vlooien elkaar. Wat later komt een ander vrouwtje met haar jong aanzetten, op gegrom begroet door Ruhondiza. Het uurtje vliegt voorbij. Het van zo nabij observeren van één van de meest bedreigde en imposante (en meest menselijke) zoogdieren ter wereld, was niet minder dan indrukwekkend.

Aangezien onze gorilla-tracking al in de voormiddag afgerond was, opteerden we in de namiddag voor de Village Community Walk. Begeleid door een gids en door twee gewapende mannen trokken we erop uit. De drie uur durende wandeling voerde ons langs een thee-plantage en langs een distilleer-installatie (om van bananenbier de lekkere Waragi-gin te brouwen). We werden meegetroond in de hut van een traditionele medicijnman, die een mand vol takken en kruiden uitlaadde en er de nodige uitleg bij verschafte. Een lokale bewoonster gaf uitleg bij het maken van bananenbier en liet ons proeven van haar producten. Het aldaar aangekochte flesje versgebrouwen Waragi werd nog dezelfde avond geledigd.

We wandelden langs spelende kinderen op de terreinen van de plaatselijke school en eindigden de rondleiding bij een kleine Pygmeeën-gemeenschap, die ons onthaalden op traditioneel gezang en gedans. Dit werkte aanstekelijk en we lieten ons hierbij niet onbetuigd, zoals blijkt uit dit filmpje dat door Tom werd geschoten. Ondanks het feit dat dit nogal gemakkelijk toeristenvoer was en de Museveni-propaganda er iets te dik op lag, was het een uiterst aangename wandeling. De gids liet geen enkele mogelijkheid onbenut om het belang van eco-tourism te benadrukken : de vele dollars die we moesten neertellen voor de exclusieve gorilla-tracking, komt niet alleen het behoud van het natuurpark ten goede, maar ook de plaatselijke bevolking van Buhoma.


Dag 11 - 26 mei : terugkeer naar Kampala

Vroeg uit de veren voor de zwaarste verplaatsing van de hele reis, want vandaag diende een grote afstand overbrugd te worden. Vooral de eerste uren bleken zwaar, want om de goede asfaltweg naar Kampala te bereiken, moest het moeilijk berijdbare Kisoro-district doorkruist worden. De pijn werd echter verzacht door de immer prachtige natuur, de nooit aflatende en kleurrijke couleur locale, het geroep en gelach van kinderen bij het zien van een busje vol muzungu, én een radiostation dat melige country-muziek (!) draaide. Rustpauze en middagmaal in de grote verbindingsstad Mbarara.

Uiteraard 's avonds weer grote verkeerschaos in Kampala zodat de avond reeds gevallen was bij thuiskomst. Na een snelle douche een taxi (met een zeer vage taxichauffeur) genomen richting Le Chateau, waar deze avond een Belgisch expat-feestje plaatsvond, georganiseerd door SN Brussels Airlines. De vermoeiende rit deed de alcohol snel naar het hoofd stijgen. Dit beterde er niet op toen we ons verplaatsten naar een feestje van een Ierse NGO, waarbij vooral Bert en Tom 'last' hadden van enkele opdringerige dames. En het ging van kwaad naar erger. De nachtelijke tocht voerde ons naar Capital Pub, gelegen op de bruisende Kabalagala Road. Nog geen minuut nadat ik er voet in huis had gezet, werd ik er vastgegrabbeld door een zekere Pamela, één van de vele vrouwen die in dit soort bars hun zinnen zetten op de dollars van rijke westerlingen. Enkele biertjes en enige bewogen tijd later koers gezet naar Al's Bar, ook gelegen op Kabalagala, met de hardnekkige Pamela nog steeds in mijn kielzog. Gelukkig geen camera in de buurt ... Dringend tijd om te vertrekken en de vrouwen achter te laten. Rond 5.30u dropte Koen ons af bij het huis van Luc en Majo ...


Dag 12 - 27 mei : Kampala, the day after

Het gemeenschappelijke zwembad dat Luc en Majo - samen met enkele andere bewoners van hun woongemeenschap - ter beschikking hebben, blijkt hét middel bij uitstek om de gevolgen van de afgelopen nacht af te spoelen. Koen en zoontje Max komen op bezoek en samen met hen rijden we de stad in. We bezoeken er een cultureel straatfestival (het Kampala Street Art Festival op Bukoto Street) en flaneren er langs de kraampjes. Een reggae-band speelt ten dans, een flexibele slangenmens wringt zich in allerlei bochten en er hangt een sfinks-achtig multi-cultureel sfeertje. We rijden naar de Crafts Market, gelegen achter het National Theatre. Allerlei toeristen-prullaria te koop. Nog een korte rit doorheen het superdrukke Old Kampala (met een zicht op het indrukwekkende matatu-wagenpark). Iedereen is te tam om nog een stap in de wereld te zetten, zodat de lokale afhaal-Indiër de ideale eet-keuze blijkt te zijn. Afscheid genomen van Luc.


Dag 13 - 28 mei : de laatste dag

De koffers gepakt en klaar om te vertrekken. Maar niet nadat Koen ons ook een andere kant van Kampala heeft laten zien : zijn eigen werkomgeving. Een uitgebreide en interessante toer doorheen de gebouwen, magazijnen en werkplaatsen van het logistieke bedrijf SDV Transami op Ntinda Road. Koen dropt ons thuis af en er wordt hartelijk afscheid genomen. De laatste praktische afrondingen. Afscheid genomen van gastvrouw Majo en van mede-toeristen Dimi en Werner, die het geluk hebben nog één weekje langer in Oeganda te verblijven.

Koen is zo vriendelijk om één van zijn chauffeurs uit te lenen om ons naar Entebbe Airport te voeren. De diverse vluchten (van Entebbe naar Addis Ababa, van Addis Ababa naar Parijs, van Parijs naar Brussel) verlopen probleemloos. Het einde van een fantastische reis, waarbij ik niet genoeg kan benadrukken hoezeer onze dank uitgaat naar Luc & Majo en Koen & Ingrid voor het geweldige onthaal. L'Afrique, c'est magique !