La femme de Gilles

Regie : Frédéric Fonteyne (2004)

Een klein dorpje in Wallonië in de jaren '30. Gilles is een noeste arbeider met een zeer toegewijde vrouw Elisa en twee lieve dochters. Wanneer Elisa in verwachting is van een derde kind, komt er een abrupt einde aan het huwelijksgeluk : Gilles wordt hartstochtelijk verliefd op Victorine, de jongere zus van Elisa. De twee beginnen achter de rug van Elisa een seksuele relatie. Wanneer zij dit ontdekt is de reactie van Elisa allerminst voorspelbaar : i.p.v. haar man buiten te gooien en de ogen van haar jongere zus uit te krabben, besluit ze om geduldig te zijn en haar man te steunen in zijn strijd om niet langer verliefd te zijn op Victorine. En dit bizarre strijdplan lijkt aanvankelijk te werken. De band tussen Gilles en Elisa wordt opnieuw sterker en Gilles lijkt zich niet langer aangetrokken te voelen tot Victorine. Of is dit enkel maar schijn ... ?

OK, de plot lijkt misschien op een doordeweekse aflevering van een al even doordeweekse soap, maar de film is dit allerminst. De Belgische regisseur Fonteyne heeft gekozen voor een zeer minimalistische aanpak van de gelijknamige roman van Madeleine Bourdouxhe. De dialogen worden tot een strikt minimum beperkt en hoofdactrice Emmanuelle Devos levert een prachtige acteerprestatie af, bijna uitsluitend door haar mimiek en gelaatsexpressie. Ook de fotografie is zeer sober en minimalistisch : de mise-en-scène is zeer miticuleus en vele shots (vooral in de kleine arbeiderswoning van Gilles en Elisa) lijken eerder op kleine tableaux-vivants, dit in schril contrast tot de schrille buitenscènes (grijze lucht, sneeuw, modder, ...).

Deze sobere aanpak in zowel dialogen als fotografie doet de harde emoties des te grauwer naar boven komen. De emotionele spankracht van de film wordt dan ook bijna tot het einde toe volgehouden. Maar het is nét met het einde van de film dat ik geen vrede kon nemen. Vermits ik de roman waarop de film gebaseerd is echter niet gelezen heb, weet ik niet of dit schokkende einde een getrouwe weergave van de roman is of eerder een op sensatie beluste keuze van de regisseur. Wanneer je weet dat de roman van Bourdouxhe werd gepubliceerd in 1937 - een tijdperk waarin nog niet ronduit werd gesproken over echtscheiding en overspel - is de uiteindelijke keuze van het hoofdpersonage (zelfmoord als ultieme vlucht maar vooral als ultieme opoffering) des te verwondelijker. Maar ach, wat weet ik nu in 's hemelsnaam af van de innerlijke psychè van een bedrogen arbeidsvrouw uit de jaren '30 ?