Spider

Regie : David Cronenberg (2002)

De contactgestoorde Dennis Clegg wordt tijdelijk vrijgelaten uit een psychiatrische instelling en neemt zijn intrek in een opvangtehuis. Omdat hij al van kindsbeen af gefascineerd was door spinnen, gaf zijn moeder hem de bijnaam 'spider'. Langzaam maar zeker wordt de kijker een blik gegund in de getroebleerde geest van Clegg, wanneer zijn eigen verleden zich voor zijn ogen afrolt. Een geaccidenteerd verleden, waarbij het overlijden van zijn moeder centraal staat. Clegg speel echter een verdraaide versie van de waarheid af : was zijn vader een dronken bruut die aan de haal ging met een laag bij de grondse hoer en die zijn vrouw de schedel insloeg met een spade ? Of was de waarheid heel wat complexer ? Fictie en waarheid vloeien vlotjes in elkaar over. Zowel de geïdealiseerde moeder als de hoer als de bazin van het tehuis beginnen steeds meer op elkaar te lijken. De geest van de getormenteerde Clegg zit voor altijd vast in een spinnenweb dat hij doorheen de jaren gesponnen heeft ...

Wie een beetje vertrouwd is met het werk van Cronenberg, weet dat er altijd wel een aantal rare figuren in rondlopen. In Spider bedient Cronenberg zich niet van scifi-elementen of special effects, maar beperkt hij zich tot een zeer afstandelijk en kil portret van een extreem introverte fruitcake. De nadruk ligt hier eerder op mentale dan op fysische verminking.

Ralph Fiennes haalt alle registers boven in zijn vertolking van Clegg. Hij spreekt nauwelijks een verstaanbaar woord, kijkt altijd zijdelings weg of naar de grond en heeft zich duidelijk sterk ingeleefd in zijn rol. Zijn vertolking deed me zeer ongemakkelijk voelen maar kwam af en toe té geforceerd over. Ook de driedubbele rol van Miranda Richardson (heilige moeder / gore sloerie / strenge bazin) is uitermate ambitieus, op het randje van het té ambitieuze af.

Spider is geen film waar je van geniet. Daarvoor zijn enerzijds de acteerprestaties te grotesk en is anderzijds elke emotionele verwantschap met het verhaal tenietgedaan door de nogal voorspelbare wijze waarop de puzzelstukjes op het einde in elkaar passen. Bij momenten is de film niet minder dan briljant (vooral visueel is het smullen geblazen) maar op het einde van de rit heeft de complexe trip doorheen het verminkte brein van het hoofdpersonage weinig bijgebracht. Sowieso ontieglijk veel interessanter dan de doorsnee-film, maar het zeer hermetische karakter van de film vergt een grote inspanning van de kijker. Waar na een grote inspanning normaliter een grote beloning verwacht mag worden, blijft die bij Spider uit.

Website Spider