28 februari 2009

Snelfilm 5














Tom Stall (Viggo Mortenson) heeft het dik voor mekaar : gehuwd met een mooie advocate, vader van twee kinderen en uitbater van een rustieke diner in een rustig stadje. Op een dag maakt hij vakkundig gehakt van twee overvallers en wordt hij prompt een held in het lokale nieuws. Al snel wordt zijn gezin bedreigd door een ongure maffioso (Ed Harris) uit Philadelphia, die beweert dat Stall in feite een ex-gangster is. Sleept Stall inderdaad A HISTORY OF VIOLENCE (David Cronenberg, 2005) met zich mee ? Gewelddadige maar zeer interessante thriller die qua stijl een prelude vormt op Eastern Promises (2007), waarin Mortenson en Cronenberg opnieuw samenwerkten.

Jawel, er is zowaar een Nederlandse romcom in dit overzicht geslopen en dat bleek een leuke meevaller te zijn. ALLES IS LIEFDE (Joram Lürsen, 2007) heeft al zijn kwaliteiten te danken aan het script van de goddelijke Kim van Kooten. Verschillende draden in een romantisch web komen allemaal samen rond de tragikomische figuur Jan (Michiel Romeyn), die door een samenloop van omstandigheden gebombardeerd wordt tot interimacteur om Sinterklaas te spelen en ongewild een TV-fenomeen wordt. Vooral Carice van Houten (pas nog te zien als echtgenote van Tom Cruise in Valkyrie) speelt opvallend goed. Misschien een beetje afgekeken van Love Actually, maar de dialogen zijn fris en het openingskwartier (de intocht van Sinterklaas) is hilarisch.

Een film waarin Clint Eastwood de hoofdrol speelt én de regisseursstoel warm houdt, staat vooral in het laatste decennium garant voor ijzersterke cinema. BLOOD WORK (2002) vormt hierop echter een kleine uitzondering. Clint kruipt in de huid van Terry McCaleb, een voormalige FBI-agent die tijdens de jacht op een seriemoordenaar een hartaanval kreeg en op pensioen diende te gaan. Wanneer hij enige tijd later recupereert van een harttransplantatie, wordt hij gecontacteerd door de zus van de jongevrouw wiens hart in zijn borstkas klopt. Deze was omgekomen in een schijnbaar willekeurige overval. Maar was deze overval wel zo willekeurig ? Terry gaat op onderzoek uit en ziet al snel verbanden met de seriemoordenaar die hem destijds door de vingers glipte ... Een nogal voorspelbare doorsnee-thriller met een slecht gecaste Jeff Daniels als tegenstander van een als vanouds grommende Clint.

Joe Collins (een charismatische Burt Lancaster) zit achter de tralies in een overbevolkte gevangenis, waar de keiharde hoofdbewaker Munsey met BRUTE FORCE (Jules Dassin, 1947) de plak zwaait. Levendige herinneringen aan hun vorige levens buiten de gevangenismuren houden de celgenoten op de been. Onder leiding van Collins worden plannen gesmeed voor een opstand. Een grimmige aanklacht tegen wantoestanden in gevangenissen. Uitstekend acteerwerk in deze na-oorlogse prent, die tevens als een sociaal bewogen pamflet van de reactionaire Jood Dassin bekeken dient te worden.
















In 1840 bestond er nog geen anesthesie. De goedhartige chirurg Thomas Bolton (Boris Karloff) gaat op zoek naar een middel om zijn operaties minder pijnlijk te laten verlopen en experimenteert met diverse chemicaliën. Voordat hij er erg in heeft, wordt hij echter verslaafd aan zijn eigen middel en geraakt hij in de greep van de gewetenloze crimineel Black Ben - die een handeltje in lijken heeft opgezet - en diens sadistische moordenaar Resurrection Joe (een zeer angstaanjagende Christopher Lee). CORRIDORS OF BLOOD (Robert Day, 1958) werd pas in 1962 uitgebracht, vier jaar na de oorspronkelijke opname ervan en daardoor kon de film profiteren van de cultstatus die Lee ondertussen vergaard had met Dracula en The Mummy. Gedraaid in sfeervol zwart-wit speelt Lee één van zijn meest angstaanjagende bijrollen in een weinig bekende maar uiterst verdienstelijke horror-chiller.

Joe (Daniel Craig) neemt zijn verloofde Claire mee naar het idyllische platteland buiten Oxford met de bedoeling een huwelijksaanzoek te doen. Maar zover komt het niet : een op hol geslagen luchtballon - met een jongen in de mand - scheert over het uitgestrekte veld. Samen met enkele andere getuigen klampt Joe zich vast aan de ballon in de hoop deze te doen landen maar het opzet mislukt : iedereen is gedwongen om de ballon los te laten. Eén man laat het touw te laat glippen en verongelukt. Joe is aangedaan door het ongeluk en ziet er aanvankelijk geen graten in dat Jed, één van de andere getuigen van het dodelijke ongeluk, contact met hem zoekt. Maar Jed blijft Joe achtervolgen en blijkt een maniakale liefde voor hem opgevat te hebben. Zowel de relatie als de carrière van Joe beginnen te lijden onder de voortdurende dreiging van Jed ... ENDURING LOVE (Roger Michell, 2004) werd gebaseerd op de gelijknamige roman van Ian McEwan. Helaas is het script niet al te evenwichtig en blijven een aantal vragen onbeantwoord. Toch is de film interessant o.w.v. de uiterst koele benadering van het onderwerp en de onconventionele cameravoering. Daniel "James Bond" Craig houdt zich meer dan staande. Een aparte arthouse-thriller.

Vakbondsadvocaat Robert Dean (Will Smith) loopt pardoes met zijn twee voeten figuurlijk in de stront wanneer hij per toeval en zonder zijn medeweten in het bezit komt van het bewijs van een politieke moord. In een rotvaart verliest hij zijn job, zijn gezin én krijgt hij de hele National Security Agency op zijn dak. Met behulp van een voormalige NSA-medewerker tracht hij de schuldige te ontmaskeren en zichzelf te rehabiliteren. Will Smith trekt constant grote ogen in ENEMY OF THE STATE (Tony Scott, 1998), een typische Hollywood-rollercoaster waarvan je de irrelevante plot al na een paar dagen volledig vergeten bent.

In de Italiaanse praatfilm IL PIÙ BEL GIORNO DELLA MIA VITA (Cristina Comencini, 2002) staat een disfunctioneel gezin centraal. De ene zus is een weduwe die niemand meer vertrouwt (inclusief haar tienerzoon), de andere zus twijfelt tussen haar man en haar minnaar, de zoon heeft zijn moeder nooit verteld dat hij homo is en de moeder zelf sluit haar ogen voor de problemen van haar kinderen. Zal de eerste communie van de kleindochter het gezin dichter bij elkaar brengen ? Nogal conventionele relatiefilm die zelden of nooit de middelmaat overstijgt en die het vooral moet hebben van de gedreven vertolkingen. In het bijzonder van Luigi Lo Cascio (bij het grote publiek vooral bekend uit La Meglio Gioventù) als de homoseksuele zoon en van Virna Lisi (in de jaren '50 en '60 een goddelijke seksbom) als de getormenteerde mater familias.
















Steve Buscemi draaide in 2007 INTERVIEW, een remake van de gelijknamige film uit 2003 van Theo Van Gogh. Toen met Katja Schuurman (die op het einde van de Buscemi-versie een kleine cameo mag doen) en Pierre Bokma in de hoofdrollen, nu met Buscemi zelve en de mooie Sienna Miller als respectievelijk de cynische politieke journalist Pierre en de verleidelijke soapactrice Katya. De film bestaat voor 95 % uit een dialoog die de journalist en de actrice voeren in de ruime loft van de actrice. Een babbelfilm dus, maar wel een leuke omdat de dialogen vinnig genoeg zijn om de aandacht gaande te houden. Beide protagonisten spelen constant met elkaars voeten in een lichtjes geforceerde setting. Een luchtig maar degelijk tussendoortje, dat op tijd weet wanneer het moet ophouden.

Weinig reden tot lachen in LAS MANTENIDAS SIN SUEÑOS (Martín de Salva & Vera Fogwill, 2005), een Argentijns drama dat zich vrij laat vertalen tot "zakkenloper zonder illusies". Het is de omschrijving die hoofdpersonage Florencia (vertolkt door debuterend regisseuse Fogwill) zichzelf toebedeelt. Florencia is intelligent maar verslaafd aan drugs en een compleet incompetente moeder voor haar tienjarige dochtertje Eugenia, een meisje dat door de omstandigheden gedwongen wordt om vroegrijp te zijn en het gezin alleen recht moet houden. De zwartgallige premisse - die nog wordt verstrekt door het feit dat de levenswijze van Florencia een bewuste keuze is - wordt ondergraven door een aantal karikaturale nevenfiguren, zodat de kijker nauwelijks weet of hij hier met een sociaal-realistisch drama dan wel met een zwarte komedie te maken heeft. De film valt daardoor tussen twee stoelen.

Dat kan zeker niet gezegd worden van MISSION: IMPOSSIBLE III (J.J. Abrams, 2006), waarin een hyperactieve Tom Cruise nogmaals in de huid kruipt van IMF-agent Ethan Hunt, die het ditmaal moet opnemen tegen de gewetenloze wapenhandelaar Owen Davian (Philip Seymour Hoffman). Samen met zijn vaste team tracht Hunt om zijn vrouw Julia te bevrijden uit de klauwen van Davian én om zichzelf te rehabiliteren. Popcorn-escapisme van de bovenste plank, waarin geen enkele vorm van gelaagdheid te ontwaren valt en waarin emoties nauwelijks een kraslaagje dik zijn. Vakkundig ingeblikt regiedebuut van Abrams, die riskeert gelyncht te worden door Star Trek-fans wanneer zijn op handen zijnde versie van de vroege jaren van Kirk & Co. een flop zal blijken te zijn.

Thematisch sluit OF TIME AND THE CITY (2008) naadloos aan bij het fantastische meesterwerk The long day closes dat regisseur Terence Davies in 1992 draaide (zie hieronder). De regisseur keert opnieuw terug naar zijn thuisstad Liverpool en draaide ditmaal geen fictieve semi-autobiografie maar wel een zeer eigenzinnige documentaire, gebruik makend van een rijke collage aan archiefmateriaal, gecombineerd met enkele recent opgenomen fragmenten. Het archiefmateriaal wordt ondersteund door de offscreen-stem van Davies zelf, die poëtisch geladen teksten debiteert, af en toe gebruik makend van citaten (van Anton Tsjechov, T.S. Eliot, Carl Jung, ...). Deze voiceover doet veel meer dan feiten geven : de stem slaat en zalft, roept een heel rayon aan gevoelens op, druipt van melancholie maar is af en toe messcherp (vooral wanneer Davies inhakt op de spilzucht van de Katholieke Kerk en het Britse vorstenhuis). Maar Davies kennende is er uiteraard ook ruimte voor veel muziek, vaak religieus van aard. De combinatie van archiefmateriaal (waaruit de voorliefde van Davies voor de arbeidersklasse blijkt) met sacrale muziek, geeft het mondaine en het alledaagse regelmatig een verheven toets mee. Maar naast een melancholische terugblik op de glorieuze dagen van Liverpool in de jaren '50 en '60 (het voetbal, de Beatles, de massale uittocht naar de Merseyside-stranden), is er ook opvallend veel ruimte gelaten voor het verval in de jaren '70 : op de tonen van Peggy Hill's "The folks who live on the hill" wordt een grauwe collage getoond van onpersoonlijke flatgebouwen en sociale woonblokken, waarbij de geur van pis en afval bijna van het scherm spat. Opnieuw grote kunst van de grootmeester. Voor de liefhebbers valt het volledige transcript van de film (waarbij in verschillende kolommen de beelden, de woorden en de muziek naast elkaar geplaatst worden) te downloaden op de website van de film.
















Stel je voor dat er van Arnold "The Gobernator" Schwarzenegger meerdere klonen zouden rondlopen : Dante's Inferno zou er niks tegen zijn. Toch vormt dit verschrikkelijke visioen de verhaallijn voor THE 6TH DAY (Roger Spottiswoode, 2000), een blockbuster die zich afspeelt in de nabije toekomst. Klonen van huisdieren en gewassen is aan de orde van de dag, maar het klonen van mensen is ten strengste verboden. Helicopterpiloot Adam Gibson (Arnie) verschrikt zich dan ook een hoedje wanneer hij op een dag geconfronteerd wordt met een kloon van zichzelf. Het blijkt een foutje te zijn in de plannen van de megalomane Michael Drucker, die de kloonwetten voor eigen profijt gewijzigd wil zien. Omdat Adam een dreiging vormt voor de plannen van Drucker, komt zijn leven en dat van zijn gezin in gevaar. Adam en zijn kloon slaan de handen in elkaar om Drucker te stoppen ... Op het eerste gezicht een doorsnee Arnie-flick met de gebruikelijke knokpartijen, achtervolgingen en ontploffingen. Verbazingwekkend genoeg vallen er echter tevens enkele interessante ethische vraagstukken te noteren.

Het leven van een psychisch begaafd medium dat hehept is met THE GIFT (Sam Raimi, 2000) loopt niet altijd over rozen. Daarvan kan Annie Wilson (Cate Blanchett), alleenstaande moeder en kaartlegster in zuidelijk USA, getuigen wanneer ze bedreigd wordt door de gewelddadige echtgenoot van één van haar klanten. Als een losbandig meisje vermist wordt en op aangeven van Annie vermoord wordt teruggevonden in de vijver van de geweldenaar, lijkt de dader gevat. Maar de visioenen laten Annie niet met rust en de waarheid blijkt minder evident dan aanvankelijk gedacht ... Teleurstellende en zeer voorspelbare thriller, des te meer een tegenvaller gelet op de cast (Blanchett, Keanu Reeves, Katie Holmes, Hillary Swank) en vooral gelet op de talenten van Sam "Evil Dead" Raimi, die tot veel beter in staat geacht moet worden. Bandwerk.

De jonge marinier Elvis (Gael García Bernal) zegt zijn korps vaarwel en reist af naar Texas om contact te zoeken met David (William Hurt), zijn biologische vader, die hij nooit eerder ontmoet heeft. David is nu een familievader en een pastoor in een Christelijke gemeenschap en wil aanvankelijk niets te maken hebben met Elvis, die hem herinnert aan zijn eigen zondig verleden. Dit belet Elvis niet om Malerie, het tienerdochtertje van David en dus zijn eigen halfzus, te verleiden. Uiteindelijk zal David zijn verloren zoon in de armen sluiten, zonder echter te weten dat hij daardoor een getroubleerde wraakengel in huis haalt ... THE KING (James Marsh, 2006) is om meerdere redenen een aanrader. Het script zit goed in elkaar en toont enkele scherpe weerhaken, de verhaaltrant is afstandelijk koel maar daardoor des te efficiënter en de vertolkingen van zowel de talentvolle Bernal als van Hurt zijn oerdegelijk. Een kleine maar zeer venijnige film.

Laat ik maar meteen zeggen waar het op staat : THE LONG DAY CLOSES (Terence Davies, 1992) is een ongelooflijk meesterwerk. Kort na de release zag ik de film voor de eerste keer maar toen was ik er duidelijk nog niet klaar voor. Nu ik wat ouder geworden ben en de kans had om de film terug te zien op een bioscoopscherm, biggelden de tranen bijkans van mijn wangen. In deze semi-autobiografische film gebeurt er nochtans niet al te veel : regisseur Davies schetst een sfeerbeeld van het naoorlogse Liverpool door de ogen van de jonge Bud, een teruggetrokken jongeman die zich koestert in de warmte van enerzijds de filmzaal en anderzijds de warmte van zijn gezin (moeder, zus en broers). Het doet hem vergeten dat de schoolleraar een sadist is, dat hij regelmatig rammel krijgt van een paar kwajongens en dat het altijd lijkt te regenen. Maar dit narratief is bijkomstig : het is de sfeerschepping die telt. Een minutenlang shot van zonlicht dat op een tapijt schijnt, enkele zeer trage trackingshots doorheen de straten van Liverpool, dit alles gelardeerd met schitterende muziek (vooral enkele samenzangen werken op het gemoed) en geluidsfragmenten uit films die Bud bekijkt. Cinematografische schoonheid van een andere planeet. De slotminuten van de film vormen de perfecte symbiose tussen beeld (weer een schitterend trackingshot) en geluid (een gezongen versie van het lied uit 1868 waaraan de titel zijn film ontleent : "Go to the dreamless bed where grief reposes; Thy book of toil is read, the long day closes."). Verplichte kost voor elke filmliefhebber.
















In een wereld waarin zowel rechters als politieagenten buigen voor de corrumperende dollars van grote misdaadorganisaties, houdt één man staande. Rechercheur Thomas McQuigg (Robert Mitchum) zet alles op alles om enerzijds gangster Nick Scanlon te klissen (een gewelddadige luis in de pels van het "beleefdere" arbeidssyndicaat) en om anderzijds te verhinderen dat de corrupte procureur Welch tot rechter verkozen wordt. THE RACKET (John Cromwell, 1951) is een rechttoe-rechtaan hardboiled film noir met enkele onderkoelde helden, een overdosis gleufhoeden en regenjassen, een nogal complexe plot en wild in het weg schietende gangsters. Robert Mitchum wandelt onverstoorbaar door de film met een air van "als 't hier nog lang duurt, zal 't rap gedaan zijn !"

Zonder afbreuk te willen doen aan de verdienste van Sean Penn, vind ik het toch jammer dat Mickey Rourke geen oscar in de wacht heeft kunnen slepen voor zijn gelauwerde vertolking in THE WRESTLER (Darren Aronofsky, 2008). Er is al veel inkt gevloeid over het feit hoe deze film over een worstelkampioen op retour bijna naadloos aansluit op de levensloop van Rourke zelve. Los hiervan heeft de film voldoende verdiensten op zich. Alles in de film klopt : de vertolking van Rourke, de sfeerschepping van de tragikomische wrestling-wereld, de camera die constant op de schouder van The Ram rust in een grauwe cinema verité-stijl (dat zeer hard gelijkt op de techniek die door de gebroeders Dardenne gebruikt werd in Le Fils). Aronofsky steekt trouwens niet onder stoelen of banken dat de Dardenne-stijl hem beïnvloed heeft. Ik kan me enkel maar aansluiten bij de talloze lovende reviews die reeds over deze film verschenen zijn. Fantastische cinema.

Wanneer de economische crisis keihard toeslaat in Buenos Aeres anno 2002, gaat de jonge Elsa op zoek naar een dag van geluk, oftwel UN DÍA DE SUERTE (Sandra Gugliotta, 2002). Terwijl ze de kost verdient met een oneervolle job als reclamemeisje, denkt Elsa nog vaak terug aan de korte idylle die ze beleefde met een Italiaan. Haar eigen Italiaanse afkomst - haar grootvader is een uitgeweken Italiaan en bevlogen revolutionair - warmt haar bloed op en doet haar dromen van een trip naar Italië, om herenigd te worden met haar minnaar van weleer. Maar is zo'n verre droom wel de moeite waard om finaal te breken met het thuisfront en in het bijzonder met haar toegewijde vriendje, een goedhartige pillendealer ? Geen hoogvlieger maar wel een blik waard indien je een voorkeur heb voor sociaal geëngageerde cinema uit Latijns-Amerika. Goede vertolking van de mooie en charismatische Valentina Bassi.

De naoorlogse verhoudingen en zelfs de Koude Oorlog hadden helemaal anders kunnen lopen indien operatie VALKYRIE (Bryan Singer, 2008) succesvol verlopen had. Deze moordaanslag op Hitler, beraamd door Kolonel Klaus von Stauffenberg en zijn medestanders, mislukte echter op het nippertje. De samenzwering werd bezworen en WO II kon nog een jaartje verderrazen. De film is een mooi gestileerd relaas, op Hollywoodleest geschoeid, van deze samenzwering : het ontstaan ervan, de voorbereiding, de uitvoering, de mislukking. Hoewel de kijker reeds op voorhand weet hoe het drama aflopen zal, weet Singer toch de aandacht goed gaande te houden in deze historische thriller. Tom Cruise speelt zoals altijd degelijk (een soort Ethan Hunt in nazi-kostuum) zonder ooit bevlogen te zijn. Ik had persoonlijk graag een iets realistischere sfeer gehad (met bijvoorbeeld dialogen gesproken in het Duits), maar dat is uiteraard wishfull thinking. Al bij al zeker een bezoekje aan de cinema waard.

Geen opmerkingen: