Madonna (Koning Boudewijnstadion - 12.07.2012)
Mevrouw Ciccone had er al lang geleden genoegen mee kunnen nemen om op haar lauweren te rusten en om haar aandacht te verdelen tussen Joods mysticisme, fitness en intiem vermaak met afgetrainde toyboys. Maar het siert haar dat ze blijft trachten om de tijdsgeest in een popcircus samen te vatten, ook al heeft ze met haar MDNA-tour nogal lauwe kritieken moeten incasseren.
Ik was getuige van haar passage in het Koning Boudewijnstadion op die druilerige zomeravond dankzij een gratis ticket dat me in de schoot gevallen was. De tickets voor dit concert waren overigens exuberant geprijsd, en daarin lag m.i. de grootste flater van het management van Madonna (alleszins wat het Europese luik van haar tournee betreft) : ondanks bezwaren van de Europese concertpromotor, hield het Amerikaanse management het been stijf omtrent de entreeprijzen. Niet verwonderlijk dan ook dat het concert niet uitverkocht geraakte en aldus onder een mindere buzz van start ging dan men van Madonna gewend is. Maar Madonna is misschien first en foremost een gehaaide zakenvrouw ...
De details van het concert zijn ondertussen in nevelen gehuld, maar de show was zeker geen tegenvaller. Een strak geregisseerde show met enkele schitterende projecties op het grote scherm en een mooie doorsnede van enkele van de vele controversiële en opmerkelijke rollen die Madonna in de voorbije dertig jaar heeft vertolkt. Natuurlijk besef ik dat achter Madonna een heel team van songschrijvers, stijlgoeroes en accountants staan die een belangrijke rol spelen in haar carrière, maar het blijft een dame die een geweldige podium-presence etaleert. En ja : haar stem klonk net een tikje té gepolijst en té zuiver om volledig live te kunnen zijn. Haar stembanden werden op zijn minst hier en daar electronisch bijgestuurd en door nauwelijks zichtbare backing vocals ondersteund. Dat ze zonodig met de Kaballah moet dwepen en dat die Kaballah ook een prominente rol krijgt in haar concerten, wordt Madonna ook niet altijd in dank afgenomen. Maar lachen met gelovigen en hun overtuiging, is ten heden dage gemakkelijker dan er begrip voor op te brengen. Zeker als die gelovige een miljardair is die in haar leven de seksuele controverse nooit geschuwd heeft. Maar noch de Kaballah, noch de semi-playback konden me deren tijdens die zomeravond in Brussel.
Madonna is gedurende de laatste dertig jaar nauwelijks afwezig geweest. Terwijl veel artiesten met graagte een nier of een been zouden afstaan voor één wereldhit, heeft Madonna er al talloze gescoord, met een mooi uitgekiende mix van controverse, een flinke mespunt seks en vinnige pop. En wie dacht dat Lady Gaga qua controverse en feeling met de tijdsgeest van Madonna definitief een versleten risée heeft gemaakt, moet er de reviews maar eens op nalezen van diens recente concerten in het Sportpaleis : Gaga kwam amper verder dan een nauwelijks verhulde kopie van haar grote voorbeeld en reikt m.i. noch maar amper aan de enkels van Madonna. Is Madonna passé ? Verre van. Ze is een intelligente zakenvrouw, een vleesgeworden Material Girl met esoterische inslag, een topartieste.
Van de hand van Peter Vantyghem verscheen overigens in De Standaard een uitstekend artikel, dat ik ten zeerste kan aanbevelen. Ik citeer :
"Het was geen feest, donderdagavond in het Boudewijnstadion. Daarvoor was het te kil, regende het te veel, zaten te veel mensen op een te verre afstand van het podium en lag de drempel van het spektakel hoger dan verwacht. Vooral dat laatste verbaasde, want nogal wat media hadden de voorbije weken hun uiterste best gedaan om Madonna anno 2012 af te schilderen als een loser, als een vrouw die het niet kan verkroppen dat ze al 53 is, als een pathetische poseur-in-string, kortom als een has-been.
Dat soort roddel bleek al na vijf minuten onzin. We zagen een zwaaiend wierookvat, een stel monniken, een openzwaaiende hemelpoort en dan de zangeres die opgesloten zat achter een glazen wand (die vervolgens openbarstte). Als het kitsch is, dan zijn de meeste opera's in de Munt ook kitsch. We hoorden het Baskische trio Kalakan de ‘Lekhah Dodi' zingen, een Hebreeuws liturgisch lied dat de intrede van een ‘bruid' vraagt. Zij verbindt het aardse bestaan met de hogere spirituele wereld.
Dat Madonna zichzelf de rol van die ‘koningin Shabbat' toemeet, zegt veel. Haar liefde voor de joodse kabbala, een soort zelfhulppakket dat uit esoterische religie gedistilleerd is, is bekend. Dat ze haar wereldtournee in Tel Aviv begon, waar ze joodse en Palestijnse vredesactivisten ontving, was geen toeval. Madonna Ciccone wil in de herfst van haar carrière meer zijn dan een feministisch popicoon. Ze doet aan politiek en aan zingeving. Daarom serveerde ze in Brussel geen ‘greatest hits', maar een ambitieus hightechspektakel waarin muziek, videokunst en choreografie een geheel vormden, zoals dat in musical en opera ook het geval is. Ze zette het Kwade veelvuldig tegen het Goede, liet vaak brandhaarden in de wereld zien en zette daar beelden van kussende mensen, oogstrijpe appelen, betogingen en hemelse wolken tegenover. ‘Thank you God, thank you universe', riep ze.
Smaken verschillen, en de ticketprijzen in Brussel verschilden ook, waardoor lang niet alle concertgangers al die nuances konden opmerken. In ‘Human nature', een song over seksuele repressie door mannen, toonde ze even haar kont en haar string, waardoor de theorie dat ze niet om kan met haar jaren, weer voeding zal krijgen. Maar ook die tien burleske seconden stonden ergens voor. Samengevat: ik doe mijn ding, ik wil mezelf zijn en uitdrukken, en ik ga me daar niet voor excuseren.
Het frappante aan dit concert is dat het liet zien dat Madonna alle touwtjes in handen heeft. Met 37.000 toeschouwers lag de opkomst lager dan verhoopt, maar dit is een tournee van 66 grote concerten, die pas eind augustus naar de VS trekt, en alleen na afloop wordt de rekening gemaakt. En die zal in het slechtste geval nadelig zijn voor Live Nation, niet voor Madonna. Madonna sloot in 2007 een artiestendeal met de concertpromotor Live Nation. Die laatste waagde zich zo op de nieuwe markt, waarin de inkomsten van platenverkoop, concerten en promodeals samenkomen. Intussen is duidelijk dat zij er veel meer bij wint dan Live Nation zelf: voor een album ontvangt ze ongeveer 30 miljoen dollar, waardoor Live Nation maar iets verdient als er 15 miljoen stuks van worden verkocht – en dat zal met het geflopte MDNA nooit gebeuren. Van de concerttickets van de tournee is 90 procent van de winst voor haar.
Sommige financiële media hebben al berekend dat ‘Madge', ook door de sponsordeals, een 500 miljoen dollar zou overhouden aan deze tournee. Met die wetenschap in het achterhoofd kan het de zangeres niet al te moeilijk gevallen zijn om haar rol als jukebox resoluut opzij te schuiven en te gaan voor een artistiek, spiritueel concertavontuur. De videoschermen links en rechts brachten zelfs vooral choreografieën en taferelen in beeld, en bijna geen close-ups, wat commercieel gezien heel bizar is. Wie is hier dan de loser? De artieste die precies doet en draagt wat ze wil, of die media die haar krampachtig proberen te bashen met armoedige argumenten? De zakenvrouw die, geheel in de lijn van haar traject van ‘material girl', een geweldige deal heeft, of haar muziekpromotor die in vijf van de laatste acht kwartalen verlies maakte? Oké, het album MDNA was muzikaal een sof (tekstueel was het een boeiend document), en zonder verrekijker of frontstageticket was het niet makkelijk om dit concert in een te groot sportstadion goed te kunnen volgen, maar Madonna staat op haar 53ste sterker dan ooit. Dat heet emancipatie. Te nemen of te laten, maar niet weg te lachen."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten