Joe McPhee Survival Unit III (De Singer - 07.12.2013)

De Amerikaanse multi-instrumentalist Joe McPhee is een buitenbeentje binnen de jazz-wereld. Niet alleen is hij een laatbloeier en een autodidact, bovendien kreeg hij van een Zwitserse fan een label cadeau (Hat Hut Records) om zijn muziek te kunnen verspreiden. En die muziek is vrij experimenteel van aard en beweegt meestal binnen de contouren van de free jazz, hoewel dit label soms te beperkend is. Zijn samenwerkingen met artiesten zoals Peter Brötzmann en Chris Corsano bewijst dit. Momenteel toert McPhee rond onder de noemer "Survival Unit III" met twee muzikanten die afkomstig zijn uit de muziekscène van Chicago : drummer Michael Zerang en cellist Fred Lonberg-Holm. De eerste twee Survival Units dateren overigens uit het begin van de jaren '70, toen McPhee experimenteerde met vooraf opgenomen tapes en dit éénmalig live uitvoerde.

Voor een uitgebreide review van dit concert verwijs ik graag naar een uitstekende artikel op Kwadratuur en naar onderstaande weergave van een concert dat het trio in het kader van dezelfde tournee gaf in Kopenhagen. Voor de pauze was het voor het talrijk opgekomen publiek even wennen aan het avantgardistische karakter van het concert en werd het uiterste van de luisterconcentratie gevergd om je te kunnen onderdompelen in dit curieuze muzikale universum. Na de pauze was er meer ruimte voor spanning en zelfs een spoor van melodie. Het viel alras op dat Zerang en Lonberg-Holm een perfect op elkaar ingespeelde tandem is. Wie hoopte op een brutale hardbob-trip vanwege McPhee, was eraan voor de moeite. Hij hield zich opvallend afzijdig, zonder echter weg te deemsteren. Het was een trio in de volle zin van het woord, waarbij elke muzikant voluit de mogelijkheid kreeg om de - soms onverwachte en dissonante - mogelijkheden van zijn instrument te ontginnen, zonder daarbij te verzanden in obligate solo's (en de bijhorende open doekjes) die jazz-concerten soms te pas en te onpas ontsieren. Het was een concert dat de verbindingen tussen de linker- en rechterhelft van je hersenen constant deed knetteren.