José Navas : Personae (Warande - 04.03.2015)

De in 1965 in Venezuela geboren José Navas (Compagnie Flak) heeft me in het verleden al meermaals op het puntje van de stoel gekregen met prachtige dansvoorstellingen. Adela Mi Amor(2003), Anatomies (2008), S (2009), Diptych (2012). Een kans om de meester zelf aan het werk te zien in een aantal solo-dansen, valt derhalve uiteraard niet te missen.

Het publiek wordt verwelkomd met Gregoriaanse gezangen terwijl Navas achteraan op het podium op een stoel lijkt te mediteren. Wanneer het geroezemoes verstomt, begint Navas aan zijn eerste solo : een religieus getinte meditatieve dans op muziek van Antonio Vivaldi (Nisi Dominus). Meteen een prachtig begin, waarbij Navas zijn perfecte beheersing van lichaam en ziel demonstreert.

Tussen elke solo neemt Navas rustig de tijd om zich om te kleden, van zijn glas water te nippen, van karakter te veranderen. Telkens een korte meditatie met de kledij van de vorige of volgende solo in zijn handen, klaar om een ander masker op te zetten, om zich een ander personage aan te meten.

Voor de tweede solo geeft Navas een korte uitleg. Hij denkt terug aan zijn jeugdjaren, toen hij nog thuis woonde en toen zijn vader er prat op ging om jaarlijks een groot feest te geven naar aanleiding van oudjaar. En hoe alle mannen met genot keken naar die ene prachtige vrouw die zo mooi kon dansen. Op een nummer van de Mexicaanse componist Agustin Lara ("Escarcha") brengt Navas - met hakschoenen en verfijnde vrouwelijke bewegingen - die mooie vrouw terug tot leven.

Krampachtige erotiek en bijna wanhopige zelfbevrediging worden door een kronkelende Navas geïncarneerd op opera-muziek van Giuseppe Verdi ("La Forza Del Destino"), om zich even later om te toveren tot een krolse kat (of loopse hond ?) op muziek van Sergei Rachmaninov (Opus 37 - Ave Maria). In een vijfde solo wordt één van de abstractere nummers van Patti Smith ("Spell", met tekst Van Allen Ginsburg) aangewend om Navas van zijn meer experimentele kant te tonen.

De zesde en laatste solo vormt een mooi orgelpunt en is met voorsprong de langste solo. Gedurende de volledige lengte van de iconische Bolero van Maurice Ravel herhaalt Navas telkenmale dezelfde bewegingen, van links naar rechts en van rechts naar links bewegend tussen lijnen die gevormd worden door de verlichting. Maar naarmate de dans vordert en de Bolero crescendo gaat, worden ook de bewegingen van Navas steeds heviger, agressiever en passioneler.

De staande ovatie was terecht. Nu de man stilaan een vijftiger wordt en de inhoud van zijn dansen noodgedwongen gekleurd wordt door de schrik voor blessures, lijkt hij zijn leeftijd te omarmen en maakt de jeugdige branie plaats voor een prachtige vorm van zelfbeheersing. Maximale expressie door minimale inspanning.




Jose Navas / Compagnie Flak - Personae.