Audiobooks 12 : John Irving : "A widow for one year"
Centraal in deze roman staat Ruth Cole. De lezer volgt haar gedurende drie cruciale fases in haar leven en de roman is dan ook opgedeeld in drie grote blokken.
In het eerste deel neemt Irving ons mee naar Long Island in 1958. Ruth is dan nog maar 4 jaar oud. Ze is de dochter in een ongelukkig huwelijk tussen enerzijds Ted Cole - een gevierd schrijver en illustrator van kinderboeken én notoir vrouwengek - en anderzijds Marion, een bloedmooie maar diep ongelukkige vrouw. Een aantal jaren eerder viel het gezin immers ten prooi aan een verschrikkelijke tragedie : Ted en Marion verloren hun twee adolescente zonen in een auto-ongeluk. Deze tragedie maakt het voor Marion moeilijk om liefde op te brengen voor haar jonge dochter Ruth. In de zomer van 1958 neemt Ted een zomerhulpje aan als assistent : de 16 jaar oude Eddie O'Hare. Het duurt niet lang vooraleer de tiener Eddie een stormachtige seksuele relatie begint met de veel oudere Marion. De zomer zal eindigen in een plotse breuk. Marion verlaat het gezin en verdwijnt uit de levens van Ted, Ruth en Eddie, zonder nog een spoor achter te laten.
Flash-forward naar het tweede deel. Het is 1990. Ruth is 36 jaar en is nu zelf een gevierd auteur. Naar aanleiding van de publicatie van haar derde roman komt ze opnieuw in contact met Eddie, de minnaar van haar moeder in de zomer van 1958. Eddie is ook een schrijver geworden, doch met matig succes. Zijn éénzijdige romans blijven voortborduren op thema's die hun oorsprong vinden in de zomer van '58. En ook zijn voorliefde voor oudere vrouwen zal nooit meer voorbijgaan. Ruth heeft een goede vriendschapsband met haar literaire agent Allan, met wie ze later zal huwen. Maar eerst trekt ze naar Europa voor een literaire tournee. In Amsterdam doet ze research voor haar vierde roman en ze doet inspiratie op in het prostitutie-milieu van de Walletjes. Maar dan wordt ze willens nillens getuige van een moord. Haar getuigenis blijft anoniem en ze keert terug naar de USA, waar ze tragisch nieuws verneemt omtrent haar vader.
Het derde en laatste deel speelt zich enkele jaren later af in 1995. Ruth is moeder geworden van een zoontje maar is weduwe geworden. Door details in haar vierde roman is een pientere Amsterdamse rechercheur haar op het spoor gekomen als zijnde de anonieme getuige van de prostitutie-moord. Voor het eerst in haar leven wordt Ruth écht verliefd ingevolge deze onverwachte ontwikkeling. En even onverwacht als ze uit hun leven verdween, verschijnt Marion - onder een pseudoniem zelf een succesvolle thriller-auteur in Canada geworden - opnieuw in de levens van zowel Ruth als Eddie. Oude wonden worden geheeld en cirkels worden gerond.
In romans van Irving zijn er altijd elementen die de lezer met een korreltje zout moet nemen. Bepaalde toevalligheden, ontmoetingen, karakter-stoornissen, ... die soms net een tikje over the top zijn en die je verondersteld wordt voor lieverlee te nemen. Maar Irving blijft een meester in het beschrijven van tragikomische situaties. Vooral in het eerste 1958-deel is Irving de toestand volledig meester en laat hij geweldige nevenpersonages opdraven. Het eerste deel is dermate sterk, dat de volgende twee delen er een beetje bleekjes uitkomen. Het is niet toevallig het eerste deel dat verfilmd werd (The Door in the Floor, 2004). Vooral het tweede deel en de zeer ruime passage in Amsterdam voelen niet altijd natuurlijk aan. Wél duidelijk is dat Irving zelf zeer veel research heeft gedaan aangaande prostitutie in de Walletjes ... En ook in het derde deel worden de eindjes is té geforceerd aan elkaar geknoopt.
Door het feit dat Irving al zijn hoofdpersonages auteurs laat zijn, is er wel veel ruimte voor tongue in cheek-humor over de kleine kantjes van auteurs en uitgevers. Nog een leuk weetje : in de roman schrijft het personage Ted Cole enkele zeer succesvolle kinderverhalen, waarvan de inhoud en de titels veelvuldig de revue passeren. Eén van deze fictionele verhalen ("A sound like someone trying not to make a sound") werd in 2004 effectief door Irving als kinderboek uitgegeven.
Hoewel deze roman positief werd onthaald, waren er ook her en der kritische geluiden te horen. Met name de wijze waarop Irving zijn vrouwelijke protagonisten ten tonele voert, stuitte op kritiek. En inderdaad : zowel Ruth Cole, haar goede vriendin Hannah als haar moeder Marion zijn geen van allen sympathieke vrouwen. Hun drijfveren en handelwijzen zijn af en toe op z'n minst dubieus. Andere vrouwelijke nevenpersonages worden opgevoerd als seksuele roofdieren of jaloerse heksen. Vooral de mannen komen goed uit de verf : de wat sullige Eddie met zijn matige succes als auteur en zijn fetisj voor oudere vrouwen, is wel door en door goed. Uitgever Allan is de altijd bezorgde en goede vriend voor Ruth. Alsook de eigenzinnige Amsterdamse rechercheur Harry Hoekstra die als een soort van deus ex machina wordt opgevoerd (misschien wel de grootste flater in deze roman). En zelfs de zuipende bedrieger Ted Cole komt er sympathieker uit dan zijn ijskoude vrouw.
Ondanks de hierboven aangehaalde gebreken heb ik me alsnog kostelijk geamuseerd bij het beluisteren van deze roman. En dat was niet alleen de verdienste van de vertelkunst van Irving, maar ook van stemacteur George Guidall. Deze gelauwerde stem is één van dé stemmen in de audio-books-wereld en ontving overigens voor zijn versie van "A widow for one year" de Audie Award (zowat de oscar voor audio-books). Echt een schitterende prestatie. Een mens zou al bijna boeken gaan beluisteren voor Guidall i.p.v. voor de auteur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten