Colin Stetson & Mario Batkovic (De Roma - 20.04.2017)

Wanneer gesproken wordt over de Amerikaanse saxofonist Colin Stetson (°1977), gaat het alras niet over zijn muziek maar over zijn uitzonderlijke beheersing van een arsenaal aan bijzondere ademhalingstechnieken. Hierdoor slaagt hij erin om tegelijkertijd een continu grommende bas-onderstroom te creëren (via circulaire ademhaling), daarbovenop een lichter melodisch klanken-tapijt uit te spreiden en onderwijl ook nog een soort van kopstem-neurie voor te brengen (via multi-fonie). En voeg daar in één adem ook nog maar een ritme-sectie aan toe, want het is straf welke ritmes hij al klikkend op de kleppen van de sax genereert.

Maar het zou afbreuk doen aan deze muzikant om hem als een freak of als een one trick pony te portretteren. Want een kunstje beheersen is één ding, maar er enkele boeiende albums mee vullen is nog heel wat anders. De technieken van circulaire ademhaling en multifonie zijn trouwens verre van nieuw, maar Stetson heeft de technieken gecombineerd om een geluid uit te bouwen dat zich ergens op het kruispunt van jazz, rock en soundscape weet te situeren. Er zijn slechtere kruispunten om jezelf te parkeren. En die unieke sound leverde samenwerkingen op met ronkende namen zoals Tom Waits, David Gilmour, Arcade Fire en Bon Iver. Voorwaar een fijn visite-kaartje om mee uit te pakken.

Naast deze samenwerkingen is hij vooral gekend voor zijn drie gelauwerde albums "New History Warfare" (volumes 1, 2 en 3). Zopas verscheen zijn nieuwe album "All this I do for glory", dat de man in avant-première kwam voorstellen (en verkopen) in de prachtig gerestaureerde De Roma. Gedurende een uurtje etaleerde Stetson zijn talenten. Op de massief grote bas-saxofoon kwam het geluid aanvankelijk wat brutaal over, wat de circulaire onderstroom tot een storende brei herschiep. Maar de melodische tapijten die hij daarna uit de weefgetouwen van altsax en sopraansax wist te weven, waren helder en fris repetitief. En ook al wéét je wat voor technieken hij hanteert, toch zou je hem er bijna van verdenken gebruik te maken van één of twee verstopte mede-muzikanten. Zo verbazingwekkend klinkt dat multi-gelaagde geluid dat hij op z'n eentje weet te produceren. Voor de korte bisser en als afsluiter van zijn reguliere set, bracht hij een briljant exposé van zijn kunnen : met zijn pink gaf hij het ritme aan op één van de kleppen van zijn bassax, voor wat een monumentale lap muziek zou worden en sowieso het hoogtepunt van zijn concert. Toen ik hem na het concert aan de merchandise-stand meer uitleg vroeg over dit nummer, verklapte hij dat dit nummer de titeltrack zal worden voor een nieuw album dat in februari 2018 zal verschijnen. Bezig baasje, die Colin. En dus een album om naar uit te kijken !

Maar voordat Stetson ongegeneerd zijn sax-gevoeg deed, hadden we al een verrassend sterk voorprogramma achter de kiezen met de Bosnisch-Zwitserse accordeonist Mario Batkovic. Dat dit instrument meer is dan het handelsmerk van De Kermisklanten, The Sunsets en andere schlager-goden én dat dit instrument razend moeilijk is om technisch perfect te beheersen, wist ik al langer. Maar dat je er zo creatief en boeiend mee aan de slag kon gaan ? Dat was een verrassing van formaat. Zijn unieke sound neigde het ene moment naar een orgel-toccata van J.S. Bach, het andere moment naar minimalisme van Steve Reich, om dan weer om te zwaaien naar een donkere soundtrack van een film van pakweg Jim Jarmusch. Hieronder een filmpje van een sessie die hij speelde voor 3 voor 12-VPRO. Nog een mooie adelbrief : hij mocht in 2015 mee op tournee in het voorprogramma van Beak> (de band rond Geoff Barrow van Portishead) en mocht zijn nieuwe album recent uitbrengen op  diens label Invada Records. Qua 'street-cred' zit hij dus al gebeiteld.