Ultima Vez : "Puur" (Warande - 17.02.2006)

Productie uit 2005 van het wereldvermaarde dansgezelschap van Wim Vandekeybus. De kijker wordt bij de aanvang geconfronteerd met een twaalftal dansers, in het wit gekleed, verspreid op de bühne, in een sober decor (links, rechts en achteraan vormen verticaal geplaatste zwarte palen de begrenzing van de scène ). Na een korte dialoog tussen twee mannelijke dansers (waaruit we kunnen uitmaken dat een vrouw zwanger is en aldus een bedreiging vormt van hun leefwereld) weerklinkt een schot, alle dansers zeigen neer en worden letterlijk tot een hoopje geblazen door een oude man.

Het is het startschot van een twee uur durende, intense marathon. Thema's als zwangerschap, macht en dood vormen de hoofdtoon. Het 'verhaal' voelt heel bijbels aan (vaagweg sijpelt het klassieke Herodes-verhaal door). Ook het oedipus-complex loert om het hoekje. De schaarse dialogen werden geschreven door de nederlandse auteur P.F. Thomèse en worden in allerlei talen uitgesproken (en in het engels of nederlands geprojecteerd op het grote scherm dat de achterwand vormt). Voor de muziek tekende opnieuw Dave Eugene Edwards (voormalig frontman van 16 Horsepower) die al eerder samenwerkte met Vandekeybus. Bijkomende soundscapes zijn composities van de in 2004 overleden Fausto Romitelli, die uitgevoerd werden door het Ictus-ensemble.

Het is in het werk van Vandekeybus al geruime tijd een constante dat hij gebruik maakt van film. Ook hier : gedurende de voorstelling krijgen we drie films te zien (telkens ongeveer een kwartier in lengte) waarin op grimmige wijze geduid wordt wat de dansers op het podium uitbeelden. Drie harde, confronterende kortfilms waarin de kijker meegezogen wordt naar de grijze onderbuik van de Brusselse metro. Een pijnlijke bevalling, een massa huilende baby's, machtsstrijd, executies en verminkingen, ... : om maar duidelijk te maken dat je geen slapstick te zien krijgt. Met de sprinkhanenplaag komt het bijbelse element ook in de films terug.

De dansscènes zelf zijn vintage Vandekeybus : ruw, agressief, acrobatisch. Stenen worden brutaal uitgestrooid over het podium (om tijdens de eerste kortfilm door de dansers weer tot een grote kring uiteengeveegd te worden). Een wilde scène waarbij stokken kriskras door de lucht vliegen, vormt één van de hoogtepunten. Een vrouw, in touwen gewikkeld, wordt bijna gevierendeeld. Mannelijke naaktheid wordt niet geschuwd. En gedurende gans de voorstelling is de oude theateracteur Tone Brulin aanwezig, met bespiegelingen in het plat antwaarps, als katalysator van de gebeurtenissen op de scène.

Ik heb meer genoten van Puur dan van Blush, de vorige productie van Ultima Vez. In Blush was ook het rauwe element van Vandekeybus sterk aanwezig, maar werd op gratuite wijze geteerd op de zeer directe en brutale confrontatie met het publiek (dansers begaven zich in de zaal, geen enkele kijker zat veilig) en op schokeffecten (kikkers in blenders). Bij het medium van experimentele dans kun je je als Jan Modaal natuurlijk veel vragen stellen : is het te verantwoorden dat hieraan belastinggeld wordt gespendeerd ? It boils down to the question : wat is kunst ? Zoals veel moderne kunstvormen, begeeft ook experimentele dans zich op het gladde ijs van een intuïtief universum. Geen afgelijnd verhaal, geen ratio. Het zijn integendeel oerinstincten die primeren. Eros en Thanatos, geweld en liefde, vuiligheid en schoonheid. En net daarom is in mijn ogen de experimentele dans een belangrijke vorm van kunst, omdat zij wars van elke rationele conventie op driedimensionele wijze elke emotie kan uitbeelden, enkel begrensd door de afmetingen van het podium.

Ultima Vez
16 Horsepower - Puur
Ictus