Pleasantville

Regie, productie & scenario : Gary Ross (1998)

David is een ietwat sullige nerd in de jaren negentig. De zus van David (Jennifer) is een typische highschool-bimbo die er alleen maar van droomt om seks te hebben met de kapitein van het basketteam. David is een grote fan van de fifties-sitcom 'Pleasantville', een tv-serie over de lotgevallen van de bewoners van het gelijknamige stadje. Het regent er nooit, het basketbalteam wint altijd, meisjes dragen er hoepelrokken, jongens hebben brilcrème in hun haar, jongelui gaan naar Lover's Lane om hoogstens elkaars hand vast te houden, man en vrouw slapen in gescheiden bedden, seks bestaat niet en alles is zwart/wit ... alle mogelijke archetypes uit het 'perfecte' Amerika van de jaren '50 zijn aanwezig.

Door de tussenkomst van een magische afstandbediening belanden David en Jennifer per ongeluk in de fictieve wereld van Pleasantville. Hoewel ze aanvankelijk besluiten om het spel zoveel mogelijk mee te spelen, zal hun aanwezigheid al snel verstrekkende gevolgen krijgen ...

Gedurende het eerste gedeelte van de film wordt je als kijker meegezogen in de stereotiepe wereld van Pleasantville. De sfeerschepping is formidabel en de fifties-pastiche wordt zeer raak geschetst. Naarmate David en Jennifer hun invloed laten gelden en letterlijk meer kleur brengen in het stadje, wordt de sfeer iets grimmiger. Er ontstaat in het stadje een schisma tussen de conservatieve 'zwart/witten' en de bevrijde 'gekleurden'. De parallellen met rassenscheiding zijn overduidelijk en ook vergelijkingen met totalitaire regimes dringen zich op (denk maar aan het fascistoïde logo van de plaatselijke Chamber of Commerce, aan de gescheiden zitplaatsen in de rechtbank, of aan de boekverbranding). Maar de grimmige sfeer maakt al snel weer plaats voor een warm happy end.

De premisse van de film is nogal aan de melige kant - twee tieners komen op magische wijze in een stijf stadje terecht en brengen er kleur en warmte -, dus ik begon deze film met de nodige reserve te bekijken, wetende wat soort van draken Hollywood hiervan kan maken. Maar er viel al snel niet meer aan te weerstaan. Pleasantville valt in deze zin een beetje te vergelijken met It's a wonderful life (Frank Capra, 1946). De meligheid druipt eraf, maar dat maakt niet uit. Je wordt onherroepelijk meegesleurd in een naïeve wereld waarin alles goed en mooi is, waarin mensen van elkaar houden, waarin het kortom goed vertoeven is.

Zelden of nooit heb ik een Hollywood-product gezien waarin special effects het verhaal zo efficiënt ondersteunen (in tegenstelling tot de meeste andere tinseltown-shit waarin het scenario niet meer is dan een kapstok om een hoop cgi aan op te hangen). Vanaf ongeveer de helft van de film bestaat bijna elk beeld uit een mix tussen kleur en zwart/wit. Pleasantville was op het ogenblik van zijn productie dan ook de film met de meeste digitale effecten ooit (totdat een jaar later Star Wars - The phantom menace uitkwam). Tobey 'Spiderman' Maguire is zijn eigen sympathieke zelf en een nog jonge Reese Witherspoone toont haar potentieel (en is lekker). Heerlijke film !

Voor de volledigheid nog vermelden dat Randy Newman de muziek schreef (het leverde hem een oscarnominatie op) en dat Steven Soderbergh één van de producers was.