Happiness

Regie : Todd Solondz (1998)

Een karakterstudie van drie zussen en hun aanverwanten in de middle-class van New Jersey. Er is Joy (Jane Adams), een enorm onzekere vrouw wiens zangcarrière maar niet van de grond wil komen en die steeds de foute relaties aangaat. Er is Helen (Lara Flynn Boyle), de succesvolle zakenvrouw die op op het vlak van relaties echter niet verder geraakt dan one night stands. En er is Trish (Cynthia Stevenson) die ogenschijnlijk alles dik in orde heeft : gehuwd met Bill (Dylan Baker), een succesvol psychiater en moeder van een elfjarig zoontje. Ze weet echter niet dat haar man geilt op de vriendjes van haar zoontje. Eén van de patiënten van Bill is Allen (Philip Seymour Hoffman), de buurman van Helen. Allen kan het niet laten om willekeurig vrouwen op te bellen en hen seksuele scheldpartijen toe te slingeren, op die manier zijn eigen onkunde en verlegenheid compenserend. Op een dag kan Bill zich niet meer bedwingen en bedwelmt en verkracht hij een vriendje van zijn zoontje ...

Vanaf het begin van de film is de toon enorm zwartgallig en cynisch. Vóór de begincredits zien we immers een scène waarbij de onzekere Joy het uitmaakt met haar dikkige vriend. De dialoog die zich dan ontspint, is al meteen beenhard. Wanneer daarna de titel 'happiness' in het groot op het scherm verschijnt, is de toon voor de rest van de film gezet. Pessimisme ten top. Vergelijk de film een beetje met American beauty, maar dan zonder de lichtvoetige humor.

De film wekte vooral de nodige ophef door de wijze waarop de pedofiele psychiater werd geportretteerd : als een liefhebbende en begrijpende vader en dus niet als een seksuele maniak. Dit levert enkele scènes op die bijna te beschamend zijn om te bekijken, bijvoorbeeld wanneer Bill aan zijn zoontje uitlegt wat masturberen is, amper enkele uren nadat hij de hand aan zichzelf had geslagen middels een tienermagazine. Vooral bij de scène waarin Bill aan zijn zoon toegeeft dat hij seks heeft gehad met diens vriendjes, voel je je als kijker extreem ongemakkelijk. Distributeur October Films weigerde de film uit te brengen omdat die probeerde het perspectief van een kinderverkrachter over te brengen. De film werd uiteindelijk toch uitgebracht door Good Machine Releasing.

Regisseur Solondz over de taboesfeer die er rond de film hangt : "De grote tragedie in de film is dat de pedofiel eigenlijk een liefhebbende vader is. Als mensen de film shockerend vinden, is het denk ik daarom: hij heeft een menselijk gezicht gekregen. Ik wil hem geen sympathiek mens noemen, daarvoor zijn z'n daden natuurlijk te onvergeeflijk, maar hij is wel iemand met een hart en een ziel. Als de kijker besluit om deze man te lynchen, moet je wel beseffen dat hij een mens is en geen monster. De film vraagt je om aansluiting te zoeken bij mensen waar je je normaal gesproken van afkeert. De 'monsters' zijn nu eenmaal onder ons. Maar taboebrekend wil ik de film niet noemen. Er is geen onderwerp of taboe in de film dat je niet elke dag op televisie of in de tijdschriften besproken ziet, of het nou masturberen, incest of pedofilie is. En alhoewel de film vol zit met seksueel gefrustreerde mensen gaat Happiness niet over perversiteiten. Perversie staat gelijk aan ziekelijke, seksuele uitspattingen, beoefend door freaks, maar in mijn film staat die seks juist een grotere intimiteit in de weg. Die triestheid vind ik belangrijker dan het onderwerp perversiteit op zichzelf. Als iemand dan ook een sensationele film verwacht, is Happiness de verkeerde film om naar toe te gaan."

Maar meer dan enkel een film over pedofilie, is Happiness vooral een film over verkilling, vereenzaming en nimmer aflatende neerslachtigheid. Oftewel dé ziektes van de moderne mens in de 21ste eeuw.