John Zorn's Moonchild - Othin Spake (AB - 28.11.2006)

Opener van de avond was de gelegenheidsformatie Othin Spake, een samenwerkingsverband tussen de overbekende Mauro Pawlowski, drummer Teun Verbrugge (o.a. actief bij Flat Earth Society en bij het Jef Neve Trio) en toetsenist Jozef Dumoulin (ook actief bij vanalles en nog wat, waaronder het jazzcollectief Mâäk's Spirit). Het trio brengt een set vol grotendeels geïmproviseerde freejazz.

Geen hapklare brok dus, maar zeer experimentele muziek met een hele reeks aan invloeden. Mauro is van opleiding geen jazz-muzikant, maar dat maakte de interactie met de twee andere bandleden (duidelijk wel geschoeid op jazz-leest) juist zo interessant. Bij zo'n freaky improv-project krijg je niet de tranen in de ogen, maar het voegt wel een extra dimensie toe aan de veelzijdigheid die Mauro al zo vaak heeft geëtaleerd.




Avant-garde componist, saxofonist en multi-instrumentalist John Zorn grossiert nu al enkele decennia in complexe muziek (met verschillende bands en projecten) die zijn roots heeft in zowel de joodse afkomst van Zorn, als in de zeer eclectische freejazz waarin Zorn al van kindsbeen af geïnteresseerd was. Op zijn eigen Tzadik-label biedt hij een platform aan gelijkgestemde artiesten. Benevens zeer getalenteerd is de man ook zeer grillig. Oorspronkelijk was voor het AB-concert immers zijn Hemophiliac-project aangekondigd (met naast Zorn ook nog Mike Patton en Ikue Mori), maar dat feestje ging dus niet door. Ter elfder ure besloot de man om het Moonchild-project op de planken te brengen.

Geen ramp voor de Patton-fans onder ons, want deze koerswijziging zorgde ervoor dat i.p.v. Ikue Mori twee andere mensen de line-up vervolledigden : Trevor Dunn (die we kennen van Fantômas) op basgitaar en Joey Baron (vaste drummer bij de Zorn-band Masada) op drums. De functie van John Zorn werd aangekondigd als "sound design".

Zorn zelf was in geen velden of wegen te bespeuren toen de band voor het voetlicht trad. Patton introduceerde Dunn & Baron, waarna de show kon beginnen. Dat de muziek bezwaarlijk kan omschreven worden als popmuziek voor druppende bakvissen, zal geen verrassing zijn voor iedereen die een beetje vertrouwd is met het werk van Zorn & Patton. Ditmaal hanteerde Patton geen batterij stemvervormers, maar deed hij zijn ding puur met de microfoon. Werkelijk fascinerend om zien hoe Patton zijn stem gebruikt als een meer dan volwaardig instrument : krijsen, hijgen, piepen, ... een uitgebreid rayon aan stemgeluiden wist hij uit zijn strot te wringen. Van lyrics was nauwelijks of geen sprake. Baron bewees een geweldige drummer te zijn en het zwaar verstoorde baswerk van Dunn deed de rest. Niet in het minst o.w.v. de nadrukkelijke rol die Patton speelde in het geheel, leunde de muziek nauw aan bij diens Fantômas-project. Voor de leek kon het overkomen als ongecontroleerd lawaai, maar dat was zeker niet het geval : het concert was een weergave van een miticuleuze compositie van Zorn, ten bewijze waarvan de bandleden hun instructies leken af te lezen van papieren op een muziekstandaard. Patton kan voor mij weinig fout doen, en ik genoot dan ook met volle teugen van het kleine uurtje muzikale extravaganza.

Maar waar was Zorn ? Na de set kwam hij even mee op het podium om het applaus mee in ontvangst te nemen en er volgde nog een kort bisnummer, waarbij Zorn de drie bandleden met strakke hand regisseerde. De mayhem onder het uitgelaten publiek in een uitverkochte AB heb ik zelden meegemaakt. Enerzijds ging het publiek totaal uit de bol na het zien van een ijzersterk concert, maar anderzijds maakten veel Zorn-fans ook zeer luidruchtig hun ongenoegen kenbaar over het feit dat ze Zorn zelf maar enkele minuten aan het werk hadden gezien. Ware ik een Zorn-pijper geweest (quod non), dan zou ik me misschien ook wel bekocht gevoeld hebben.

De programmator van de AB legde één en ander uit in een soort communiqué, waaruit ik zo vrij ben om te citeren : "Geen makkelijke man die John Zorn. Ik kan het jullie verzekeren! Hoe vraagt u zich af? Het concert dat gisteren (toch) plaats vond, werd achter de schermen inmiddels twee maal geannuleerd. De eerste maal omdat Zorn een day off (tussen twee concerten) had, en dat heeft hij niet graag. AB heeft het concert toch kunnen redden: een zaal behandel je (net als je publiek en je artiest) met respect. En zo annuleer je een concert niet als er al 300 fans een ticket hebben gekocht. De tweede maal annuleerde hij omdat hij niets af wist van de openingsact van die avond (OTHIN SPAKE). Vreemd, AB had wel een bevestigingmail die nog steeds in onze Inbox pronkt. Na pittig overleg ging hij dan toch akkoord. Pfew, show gered. In de aanloop naar de show (door AB aangekondigd op 5 april '06) veranderde Zorn plots van idee en wou hij in plaats van zijn 'Hemophiliac' zijn 'Moonchild' project brengen. Dat hebben we ook meteen aangekondigd. Op uitdrukkelijke vraag van de buitenlandse agent (in opdracht van Zorn) moest de 'actie' van Zorn als sounddesign omschreven worden. Wat dat dan wel inhield, daar kwam geen antwoord op. Nu, John Zorn speelt ook niet mee op het album van 'Moonchild'. Hij trad overigens in België wel vaker op zonder sax te spelen. Toen ik hem na afloop feliciteerde met hun show (want die was straf!) lachte Zorn breed. Toen ik hem vertelde dat er flink wat reactie uit de zaal kwam omdat hij niet op podium stond, reageerde hij abrupt "we hebben jouw mening niet nodig, je kan maar beter gaan. En wel nu". Tja, geen makkelijke man die Zorn."