The departed

Regie : Martin Scorsese (2006)

Frank Costello (Jack Nicholson) is een gewetenloze crimineel die zich via talloze lijken naar de top van de Ierse maffia in Boston heeft gewerkt. Hij is al lange tijd een doorn in het oog van de Massachusetts State Police die daarom beslist om een mol te laten infiltreren in de bende van Costello. De jonge Billy Costigan (Leonardo DiCaprio) - wiens undercoverprofiel maar door twee agenten gekend is (gespeeld door Martin Sheen en Mark Wahlberg) - wordt hiervoor opgeleid en wordt al snel opgenomen in de bende van Costello. Maar ook Costello zit niet stil en heeft op zijn beurt een mol zitten in het politiedepartement van Boston : de gladde carrièrejager Colin Sullivan (Matt Damon), die al snel opklimt tot rechercheur en op die manier Costello kan inlichten over politieacties die gericht zijn tegen diens illegale praktijken. Zowel Costello als de politie beginnen te beseffen dat ze een verrader in hun rangen hebben. De zoektocht kan beginnen. De beide mollen zullen ervaren dat er een zware tol betaald zal moeten worden voor hun identiteitswissel. Welke mol wordt als eerste ontdekt ? Welk lek wordt eerst gedicht ? De grenzen tussen good guy en bad guy vervagen, maar er is geen weg terug voor de betrokken partijen ...

Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen : The departed is een fantastische film die zonder al te veel moeite kan wedijveren met de gevierde Scorsese/De Niro-samenwerkingen uit de jaren '70 en '80 (Mean streets, Taxi driver, Raging bull, King of comedy). Tony Soprano heeft niet overdreven in zijn lovende review.

Winnaar n° 1 is absoluut het ijzersterke script, dat er wonderwel in slaagt om zijn complexe premisse niet te laten ontaarden in een onontwarbaar kluwen. William Monahan baseerde zijn script op het verhaal van de Hongkong-thriller Internal affairs uit 2002. Winnaar n° 2 is het castingbureau dat erin slaagde om zo'n sterrencast bij elkaar te scharrelen. Nicholson speelt zijn beste rol in jaren, maar vooral DiCaprio heeft definitief zijn Titanic-stigma van zich afgeschud en acteert uitstekend. Martin Sheen en de vuilbekkende Mark Wahlberg vullen elkaar perfect aan als het undercoverteam. Op de schouders van Matt Damon rustte de ondankbare taak om stand te houden tussen al dit acteergeweld, maar het gaat hem goed af. Ook heerlijk : de kleine rol van Alec Baldwin als hoofd van de politie en wandelend adrenaline-vat, misschien wel zijn beste rol sedert Glengarry Glen Ross.

En winnaar n° 3 is natuurlijk de meester himself : regisseur Scorsese weet de spankracht continu gaande te houden, waardoor de 151 minuten voorbij racen. Alles klopt aan de film : de shots, de editing, de muziek (waaronder een cover van Comfortably numb), ... Alleen al de introductie van het Nicholson-personage is een simpel maar hoogste efficiënt staaltje cinema : terwijl Nicholson enkele levenslessen meegeeft aan de zeer jonge Colin, blijft zijn gezicht constant in het donker gehuld. De typische Nicholson-grijns komt pas na enkele minuten dialoog in al zijn smerige glorie op het scherm.

En niet zonder enige trots heb ik nog een weetje gespot, dat nog niet op de IMDB-trivia-pagina te lezen viel (en dat ik nu heb ingediend om eraan toegevoegd te worden) : in één bepaalde scène zit het DiCaprio-personage TV te kijken. We zien enkele seconden uit de laatste scènes van de klassieker 'The informer' van John Ford uit 1935. De keuze voor dit fragment is niet toevallig : The informer (klik hier voor mijn review van deze film) gaat immers over een Ierse rebel die een IRA-kameraad verraadt aan de politie, in ruil voor een beloning. Dus ook een film over een mol binnen een criminele organisatie. In de scène die Scorsese gekozen heeft, zien we hoe de informant zijn verdiende loon krijgt en sterft in een kapel. DiCaprio zit dus als het ware naar zichzelf te kijken en wat hem eventueel kan overkomen.

Website The departed