Open doek : Señorita extraviada

Regie : Lourdes Portillo (2001)

Schrijnende documentaire over de gruwel die zich afspeelt in de Mexicaanse grensstad Juarez. Deze stad ligt dichtbij het Texaanse El Paso en is een aanlokkelijke lokatie voor grote bedrijven omdat de Mexicaanse regering er een aantrekkelijk fiscaal klimaat heeft geschapen en er weinig eisen stelt qua sociale wetgeving.

Een heleboel grote multinationals heeft daarom massieve fabrieken (de zogenaamde 'maquilladores') opgericht in de streek rond Juarez. Massa's arme vrouwen uit de streek werken er aan een minimumloon. Maar een aantal onwelriekende neveneffecten doemen op : Juarez barstte in korte tijd uit haar voegen, criminaliteit en drugsgebruik namen toe.

Het meest bizarre neveneffect is echter de verdwijning van en de moord op tientallen jonge vrouwen uit de streek. De moorden gaan meestal gepaard met gruwelijke verminkingen en verkrachtingen. Het is onduidelijk hoeveel vrouwen ondertussen vermoord werden, maar het aantal loopt zelfs al in de paar honderd. De regering onderneemt wel pogingen om de daders achter deze moorden en verkrachtingen te pakken te krijgen, maar maakt er ook zeker geen topprioriteit van, omdat dit zou impliceren dat de lucratieve maquilladores onder de loepe genomen moeten worden. Tot op de dag van vandaag is het nog steeds onduidelijk wie achter de misdaden zit. Het feit dat ook de plaatselijke politie boter op het hoofd heeft, maakt één en ander er niet eenvoudiger op.

Na tientallen moorden slagen de Mexicaanse onderzoeksdiensten er nog steeds in om een zootje te maken van het forensisch onderzoek, wat het vermoeden opwekt dat er inmenging van bovenaf mee gepaard gaat. Gelet op het aantal misdaden en het gruwelijke karakter ervan (veel moorden gaan gepaard met gruwelijke verkrachtingen en verminkingen), doemen allerlei scenario's op : het zou gaan om drugstraffikanten, om smokkelaars van menselijke organen, om beoefenaars van een extreme vorm van sekstoerisme (georganiseerd vanuit de USA), ...

De waarheid is nog steeds in nevelen gehuld. Het is dan ook de verdienste van Portillo dat zij een stem geeft aan de nabestaanden van de slachtoffers en deze problematiek onder de aandacht brengt van een ruimer publiek. Als kanttekening moet hierbij wel gemaakt worden dat de documentaire haar kracht enkel put uit de surreële gruwel van de naakte feiten, maar niet uit haar filmische karakter. Hoe ontzet je als kijker de filmzaal ook verlaat, toch kun je je niet van de indruk ontdoen dat Portillo er een beetje een rommeltje van maakt en op incoherente wijze getuigenissen van nabestaanden laat afwisselen met vage beschuldigingen.

Na de voorstelling van de film volgde nog een aangrijpende getuigenis van de moeder van het enige Belgische meisje dat ooit het slachtoffer werd van de Juarez-horror.

Website Señorita extraviada