Open doek : Still life / sanxia haoren

Regie : Jia Zhang-Ke (2006)

Het decor van deze film wordt gevormd door de stad Fengjie, gelegen aan de machtige Yangtze-rivier. Het controversiële Drieklovendamproject zorgt ervoor dat steden en dorpen verdwijnen en dat 1,4 miljoen mensen verplicht moeten verhuizen.

In het licht van deze ingrijpende gebeurtenis in de levens van talloze gewone Chinezen, volgen we twee aparte verhaallijnen. Ten eerste is er Han Sanming. Hij arriveert met de ferry in Fengjie en gaat er op zoek naar zijn echtgenote en dochter, die hij in zestien jaar niet meer gezien heeft. Een deel van de stad - waaronder het oude adres van zijn echtgenote - is al ondergelopen door de Yangtze terwijl de rest van de stad gesloopt wordt. Hij slaagt er niet meteen in om zijn echtgenote te vinden dus blijft hij hangen als arbeider in de sloopwerkzaamheden. Voor een karig loon gaat hij dagelijks met de sloophamer aan de slag in het onwezenlijke decor van een stad in afbraak.

Ten tweede is er Shen Hong, een verpleegster uit Shanghai, die op zoek gaat naar haar echtgenoot die twee jaar geleden vertrok om een belangrijke job uit te oefenen in het afbraakproject. Met behulp van een bevriend archeoloog weet ze hem uiteindelijk te vinden, met als enkel doel om de echtscheiding aan te vragen.

In feit zijn de twee verhaallijnen minder belangrijk. Hét hoofdpersonage van de film is immers de stad Fengjie, ondertussen herschapen tot een immens sloopproject. Zhang-Ke toont niet zozeer de prachtige streek en de immense Drieklovendam, maar wel de gevolgen van het megalomane project voor de gewone man. En de wijze waarop Zhang-Ke dit doet, is niet minder dan indrukwekkend : het zeer rustige en haast medidatieve tempo van de film - de film kabbelt voort op het ritme van de Yangtze- staat in schril contrast met de ultra-realistische HD-beelden waarin de film werd geschoten.

Jia Zhang-Ke is zonder enige twijfel de meest relevante Chinese regisseur van het moment. Still life is de vierde film die ik van hem zag (na Platform, Unknown pleasures en The world) en nog meer dan bij deze drie films ontbreekt me de woordenschat om de prachtkunst van Zhang-Ke te omschrijven. De combinatie van het sociale aspect van dit meesterwerk met de magistrale fotografie leveren pure chemie op.

Het heeft weinig zin om nog meer woorden vuil te maken aan deze film. Je moet het zien, ervaren, voelen, ruiken. Grote kunst, grote cinema. En dat is niet enkel mijn mening, maar was ook de mening van juryvoorzitster Catherine Deneuve toen ze op het filmfestival van Venetië de gouden leeuw aan Zhang-Ke overhandigde.

De vertaling van de oorspronkelijke Chinese titel luidt trouwens : "Het goede volk van de Drie Kloven". Komt zeker terecht in mijn eindejaarslijstje.