Open doek : ten canoes

Regie : Rolf De Heer & Peter Djiggir (2006)

De tagline van de film vat het goed samen : "Ten canoes, three wives, one hundred and fifty spears...trouble !"

Een jonge aboriginal-krijger heeft zijn oog laten vallen op de jongste van de drie vrouwen van zijn oudere broer. Om een broedertwist te vermijden, besluit de oudere broer om zijn jongere broer een levensles mee te geven door een verhaal te vertellen. Terwijl de twee broers en hun stamgenoten tien kano's fabriceren uit boombasten, vertelt de oudere broer een verhaal van lang geleden ...

Ook in dit oude verhaal-in-het-verhaal komen we een krijger tegen, zijn drie wispelturige vrouwen en zijn jaloerse jonge broer. Wanneer op een gegeven dag een mysterieuze vreemdeling opdaagt, zijn de aboriginals bevreesd voor diens magische krachten. En wanneer niet veel later één van de drie vrouwen van het stamhoofd verdwijnt, wordt de verdenking al snel op de stam van de vreemdeling geworpen. Wanneer de beschuldiging onterecht blijkt, is het al te laat : een onschuldig lid van de vreemde stam werd omgebracht. Volgens een eeuwenoud rechtssysteem dient de krijger zich dan te onderwerpen aan de vergelding van de vreemde stam. Hij kom hierbij om, zodat zijn jongere broer diens vrouwen erft. Maar dat blijkt een vergiftigd geschenk te zijn ...

Ten canoes is een unieke film omdat het de eerste film is die volledig werd opgenomen in een authentiek aboriginal-dialect en tevens de eerste film is waarvan de cast volledig uit aboriginals bestaat. De enige aboriginal die er ooit in geslaagd is om een filmcarrière uit te bouwen (David Gulpilil) vertelt offscreen het verhaal. Hij doet dat zeer sappig en met veel enthousiasme, maar soms een tikje te belerend. Bovendien wordt van de kijker enig geduld gevergd, omdat het verhaal zich slechts mondjesmaat ontvouwt. Wanneer dit verhaal - dat maar blijft groeien en groeien als de takken aan een boom - uiteindelijk nogal aan de magere kant is, blijf je achter met het gevoel dat het verhaaltje niet meer was dan een excuus om een eerbetoon te betuigen aan de originele levenswijze van de aboriginals.

Maar de lichtvoetige verhaaltrant en de universele thema's van verraad en jaloezie hebben ervoor gezorgd dat Ten canoes een kleine culthit geworden is in het wereldcinemacircuit. De grootste kracht van de film ligt in haar authenticiteit : regisseur De Heer baseerde zich immers op de uitgebreide documentatie van antropoloog Donald Thomson om zijn verhaal in beeld te brengen. Sommige shots zijn letterlijke weergaven van de foto's die Thomson in de jaren '30 maakte van de aboriginalcultuur.

Website Ten Canoes