Harika Murakami : 'Spoetnikliefde'

De Japanse auteur Haruki Murakami werd in 1949 geboren als zoon van een Boeddhistische priester en een koopmansdochter. Zijn eerste fictiewerk dateert van 1979 maar zijn grote doorbraak kwam er met Norwegian wood uit 1987. Spoetnikliefde (Spūtoniku no koibito) werd gepubliceerd in 1999.

K. is een een jonge universiteitsstudent die verliefd wordt op zijn studiegenote Sumire, die zijn liefde niet beantwoord. De twee worden echter dikke vrienden en voeren urenlange gesprekken over het leven. Terwijl K zich toelegt op een carrière als leraar, tracht Sumire haar schrijversambities waar te maken. Maar dan wordt Sumire plots verliefd op de zakenvrouw Mioe, die Sumire inhuurt als secretaresse ("In the spring of her twenty-second year, Sumire fell in love for the first time in her life. An intense love, a veritable tornado sweeping across the plains-flattening everything in its path, tossing things up in the air, ripping them to shreds, crushing them to bits."). De twee vertrekken op zakenreis naar Europa. K verliest gaandeweg het contact met Sumire. Maar dan krijgt K plots een telefoontje van Mioe : Sumire is spoorloos verdwenen tijdens een vakantie op een Grieks eiland. K spoedt zich naar Griekenland om Sumire te zoeken en dompelt er zich onder in de mentale leefwereld van Sumire ...

Spoetnikliefde is een zeer bevreemdende roman, bijna magisch-realistisch. Op zeer subtiele wijze dompelt Murakami zijn lezer onder in een bad vol mystiek, een wereld waarin er geen pasklare antwoorden zijn, waarin het abnormale normaal wordt. Murakami over het waarom van deze roman : "Rather than stories of 'abnormal things happening to abnormal people' or stories of 'normal things happening to normal people' I like stories of 'abnormal things happening to normal people' ". Verwacht je niet aan een afgerond verhaaltje (boy meets girl - girl gets lost - boy finds girl), maar aan een intrigerende zoektocht in een wereld vol emotioneel geïsoleerde individuen. Niet zozeer de verdwijning van Sumire is op den duur het focale punt, alswel het fundamenteel verlangen van de drie protagonisten, die als satellieten om elkaar heen wentelen maar slechts zelden écht met elkaar in contact komen, bevreesd om op te branden in elkaars atmosfeer.

Ik kom me tijdens het lezen van deze roman trouwens niet van de indruk ontdoen dat Murakami geïnspireerd is geweest door de meesterlijke film L'Avventura (Michelangelo Antonioni, 1960). Ook hierin verdwijnt een jonge vrouw op een eiland en gaat de rest van het verhaal helemaal niet over de zoektocht naar de vrouw, maar wel over de emotionele vervreemding van hen die achterblijven. Of misschien is Spoetnikliefde wel opgevat als een soort hommage aan L'Avventura. Maar aangezien in de diverse reviews die ik van Spoetnikliefde las de literatoren uit het Nederlandse taalgebied deze link niet hebben aangehaald, sla ik hier de bal misschien wel compleet mis.

Website Haruki Murakami
Murakami-fansite