Te doy mis ojos

Regie : Icíar Bollaín (2003)

Toledo, Spanje. In het midden van de nacht maakt de jonge vrouw Pilar haar zoontje wakker, vlucht met hem het huis uit en klopt aan bij het huis van haar zus. Al snel blijkt dat Pilar is gevlucht van haar man Antonio, een agressieve bruut die haar regelmatig klappen geeft. Pilar tracht haar leven opnieuw op de rails te krijgen en krijgt via haar zus een job in de souvenirsshop van de kathedraal van Toledo. Zo geraakt ze geïnteresseerd in kunst en volgt ze een opleiding tot gids in een museum. Ondertussen zit ook Antonio niet stil : hij volgt een groepstherapie omtrent vrouwenmishandeling en is vastbesloten om zijn leven te beteren. Het komt opnieuw tot een toenadering tussen Pilar en Antonio en gedurende heel even lijkt de prille verliefdheid van weleer teruggekomen te zijn. Pilar geeft Antonio een nieuwe kans en trekt opnieuw bij hem in. Wanneer echter Pilar een jobaanbieding krijgt in Milaan, slaan bij Antonio opnieuw de stoppen door ...

Waar is de tijd dat op zaterdagavond op BRT wekelijks tv-films werden vertoond die bulkten van de clichés ? Films over mishandelde vrouwen, over verwaarloosde kinderen, over mishandelde vrouwen met een drankprobleem die hun kinderen verwaarloosden, ... en ga zo maar door. Waarom je dan de moeite getroosten om naar een Spaanse film te kijken die handelt over partnermishandeling, zeker als je weet dat de film oorspronkelijk een tv-film was die pas later aan een cinema-carrière begon ? Het antwoord is simpel : omdat deze film nauwgezet alle clichés ontwijkt en op zeer sobere maar aangrijpende wijze het relaas vormt van een uitermate pijnlijke problematiek.

Films over huiselijk geweld zijn er in veelvoud, maar het zou me verbazen indien het onderwerp ooit serieuzer en op een meer juiste toon werd behandeld dan in Te doy mis ojos. Huiselijk geweld is immers meer dan een blauw oog, het is het resultaat van een neerwaartse spiraal van machtsmisbruik. Meer nog dan het fysische geweld is de psychische verdrukking (en de onmogelijkheid om eraan te ontsnappen) een constante vorm van mishandeling, die dieper te verklaren valt. Het portret dat in de film van Antonio geschetst wordt, is dan ook niet éénzijdig. Hij is niet zomaar een bruut met losse handen, hij is in wezen een introverte man met een inferioriteitscomplex.

Het is dan ook niet minder dan een huzarenstukje wat Luis Tosar presteert in de rol van Antonio. Hoe zet je immers een man neer die zijn vrouw mishandelt, een man die hulp nodig heeft, een man die het ene moment zwijgzaam en introvert is en het andere moment buiten zinnen ? Het gevaar van overacting loert hier constant om het hoekje, maar Tosar beheerst het perfect. Al even fenomenaal is de acteerprestatie van Laia Marull in de rol van Pilar. Met haar hele lichaam geeft ze gestalte aan een vrouw die haar man zowel haat als liefheeft, een vrouw die soms wanhoopt en soms hoopt, een vrouw wiens verlangens uiteindelijk gesmoord worden in een ultieme vernedering.

Het hoeft dan ook geen verwondering op te wekken dat deze schitterende film in 2004 maar liefst zeven Goya-filmprijzen in de wacht sleepte (waaronder beste film, beste regie, beste acteur en beste actrice).