To have and have not

Regie : Howard Hawks (1944)

Het Franse eiland Martinique in 1940. Het met Nazi-Duitsland collaborerende Vichy-bewind zwaait er de plak en maakt jacht op leden van het verzet. Harry Morgan verdient er de kost door tegen betaling toeristen mee op visvangst te nemen op zijn vissersboot. Samen met zijn altijd dronken hulpje Eddie houdt hij zich op de politieke vlakte en hij weigert partij te kiezen, ook al dringt hoteluitbater Frenchy er bij hem regelmatig op aan om zijn boot ter beschikking van het verzet te stellen. Maar wanneer hij de mooie dievegge Marie Browning ontmoet en hij krap bij kas komt te zitten, gaat hij toch overstag : Morgan gaat ermee akkoord om leden van het verzet naar Martinique te smokkelen. Maar deze missie is niet zonder gevaar ...

Hoewel de film gebaseerd werd op één van de mindere verhalen van de hand van Ernest Hemingway, heeft regisseur Hawks er toch een bescheiden meesterwerk van kunnen maken. En aldus won Hawks een weddenschap van Hemingway, die niet geloofde dat Hawks het verhaal ooit zou kunnen verfilmen. Mits wat herschrijven en schrappen (met de hulp van niemand minder dan William Faulkner) kreeg Hawks de film toch in de steigers.

De actie is beperkt, veel van de dialogen zijn geïmproviseerd en de komische noot (vooral met Walter Brennan in de rol van de altijd dronken Eddie) is niet altijd geslaagd, doch deze euvels zijn snel vergeven want de twee hoofdrolspelers wekken heel wat electriciteit op. De betoverende Lauren Bacall maakt in deze film - amper 19 jaar oud - haar speelfilmdebuut (na een tip van de vrouw van Howard Hawks, die haar op de cover van een magazine zag staan) en mocht op de set het hof maken van de altijd charismatische Humphrey Bogart. De studio pakte trouwens uit met de zinnenprikkelende tagline "At last ! Bogart makes love to his kind of woman !". En met deze tagline had de studio het helemaal bij het juiste eind : Bacall en Bogart werden verliefd en bleven gehuwd tot aan de dood van Bogart in 1957. Het duo Bogie-Bacall blikte trouwens samen nog meerdere films in, zoals de meesterwerken The big sleep uit 1946 (ook in regie van Hawks) en Key Largo uit 1948.

Bogie als cynische Amerikaan in een exotische bezetting met Nazi-complicaties en met een mooie vrouw aan zijn zijde ? Inderdaad, dit lijkt wel op een remake van Casablanca. Uiteraard haalt To have and have not het niveau van Casablanca niet, maar de tandem Bogie/Bacall is heerlijk om naar te kijken.