Hell in the pacific

Regie : John Boorman (1968)

Tijdens WO II stranden een Amerikaanse piloot en een Japanse soldaat op een onbewoond eiland in de Pacific. Gedreven door vooroordelen en door oorlogshaat en gescheiden door een taalbarrière bekampen de twee mannen elkaar aanvankelijk voor het weinige voedsel en drinkbare water dat er op het eiland te vinden is. Gaandeweg echter gaan de mannen samenwerken om af het eiland te geraken. Ze bouwen een vlot en bereiken na geruime tijd een ander eiland, waar ze een vernietigde militaire basis aantreffen. Ze kunnen er zich opfrissen en heffen het glas op de goede afloop van hun avontuur. Maar een rondslingerend exemplaar van Time-magazine drukt hun neus opnieuw op de gruwel van de oorlog die ze aan het voeren zijn. Hun onderlinge culturele verschillen steken opnieuw de kop op ...

Boorman regisseerde deze controversiële film amper één jaar na de film waarmee het voor hem allemaal begon : de klassieker Point Blank, met Lee Marvin in de hoofdrol. Voor Hell in the pacific deed Boorman opnieuw beroep op de charismatische Marvin. De tweede acteur in deze film is niemand minder dan Toshirô Mifune, wiens naam als muziek in de oren klinkt voor alle Kurosawa-liefhebbers en misschien wel de meest befaamde Japanse acteur aller tijden.

Deze film was best een gedurfd project. Enerzijds o.w.v. de duidelijk uitgesproken boodschap (de onzin van oorlog) in volle Vietnam-periode. Anderzijds o.w.v. de praktische uitwerking : een film met slechts twee personages op een onbewoond eiland die elkaars taal niet spreken. De dialogen zijn dan ook tot een strikt minimum beperkt en Boorman opteerde ervoor om de uitspraken van de Japanse soldaat niet te ondertitelen. Het geluid van de film wordt dan ook vooral bepaald door achtergrondgeluiden (zoals een fikse regenbui of het gegrom van de twee mannen) en door de nogal experimentele soundtrack van Lalo Schifrin. Zowel Marvin als Mifune zijn absolute topacteurs en presteren dan ook navenant. Pikant detail : tijdens WO II waren zowel Marvin als Mifune actief als soldaten voor hun respectievelijke landen ...

Hoewel iedereen deze film - terecht - de nodige kwaliteiten toedichtte, liepen de meningen zeer ver uiteen als het over het einde van de film ging. In de versie die oorspronkelijk in de zalen te zien was (en die ik nu ook zag), eindigde de film zeer abrupt met een plots bombardement op de al vernietigde militaire basis. Blijkbaar was dit de versie waar de studio op aangedrongen had en kon die niet op de goedkeuring van Boorman rekenen. In een alternatieve versie - die op de DVD-release te zien is en die op een idee van Marvin gebaseerd is - zie je hoe Marvin en Mifune simpelweg uiteen gaan, opnieuw ontstoken in woede tegenover elkaar.

Dit was trouwens niet de enige reden waarom Boorman een zware kater overhield aan deze film. In een interview dat John Hurt in 2003 met Boorman had, komt de petite histoire van deze film opnieuw bovendrijven en wordt pijnlijk duidelijk dat - een kwart eeuw na het draaien van de prent - Boorman nog steeds rondloopt met veel frustraties. Een misverstand met Mifune zorgde er bijna voor dat Boorman niet alleen bijna van het project werd gehaald, maar zelfs overwoog om voorgoed te stoppen met filmen. Ik neem hierna de relevante passages van het interview over, die zééér interessant om lezen zijn :

"This is a very painful subject. I had two writers working on it : an American writer to do the American side - the Lee Marvin side - and a Japanese writer, Shinobu Hashimoto, to do the Japanese side of the thing. We worked on the script and were constantly translating back and forth. It was a very slow and arduous process. To truncate this story - which is a very long and painful story, even 35 years later I still feel the wounds - Shinobu Hashimoto worked for Kurosawa. He's one of the writers of Rashomon for instance. As we were going through this process he said to me, 'Look, can I go away for a couple of weeks on my own?' He wanted to go to Las Vegas - he was a big gambler - and do a draft on his own, so I said okay. He went off and came back, and we translated it. He didn't change the scenes - they were all exactly the way they were - but he'd changed the whole tone. He'd made Toshiro Mifune this kind of buffoon, rather like the character he plays in The Seven Samurai. So I read it and said, 'Shinobu, this is completely wrong. This isn't what we want at all.' Well, either mischievously or by accident, that was the version he gave to Mifune. So when we came to the first day of shooting, there's Mifune acting this buffoon. I said it was wrong. I had to correct him in the presence of his Japanese crew, which was utterly humiliating for him because he prided himself on preparing totally and he knew the script, every word of it. So I told him how and what I wanted done, but he did exactly the same. He wouldn't alter one iota. I had to stop shooting and go back to the ship we were living on. It was a Japanese crew with a Chinese ship - can you imagine how volatile this was? We - Mifune and I - talked and got drunk all evening and eventually he came around to how I wanted it and we shot the scene. Start the next scene - it was exactly the same problem. It was absolute murder. This went on and on. We got further and further behind, more and more over budget and over schedule. Eventually I had an accident on the reef and I got coral poisoning on my leg. It got infected and I almost lost it. And the producers, who were awful people, were fed up with me because I couldn't handle Mifune and I was getting so far behind schedule. They came over and they said to Mifune, 'You'll be glad to hear we're going to replace Boorman because he's sick and who knows when he'll be right, and any case you don't get on with him'. Mifune said 'Yes, that's true. I don't.' They said, 'In fact, you hate him, don't you?' He said, 'Yes, I really hate him.' So they said, 'Well, you'll be delighted to hear we're going to get another director.' Mifune said, 'Well, I couldn't agree to that.' They said, 'Why not?' He said, 'Because we went to the tea house in Tokyo and we toasted in sake and I agreed to do the film with him. It's a matter of honour.' So the producer said, 'This is Hollywood. There is no honour!' But he refused and he saved me. When I started back shooting again, I thought we were going to be friends now, but it was exactly the same, nothing changed. I nearly gave up making movies it was so awful. And then I didn't see him for years and I was in Munich and he had a restaurant there - called 'Mifune'. It was a Japanese restaurant, as you may imagine. I went there with three people and at the end of the meal I asked for the bill and they said, 'No charge. We have a list of people, if they come in they don't have to pay' - so at least I got a meal out of him."

Helaas valt er online slechts een kort fragment te vinden van deze opmerkelijke film :