The pumpkin eater

Regie : Jack Clayton (1964)

Jo is bezig aan haar tweede huwelijk en heeft reeds vijf kinderen gebaard. En dan komt daar plots de frivole schrijver Jake aangewaaid. Jo scheidt, huwt voor een derde maal en krijgt een zesde kind. Maar Jake fladdert van de ene relatie naar de andere, een situatie die enkel maar verergert wanneer hij successen boekt met een aantal filmscripts. Ondanks haar gelukkige momenten met haar kroost in haar mooie huis, belandt Jo in een existentiële crisis. Zo barst ze in warenhuis Harrods zonder schijnbare reden in tranen uit. Ze wordt voor een zevende keer zwanger ...

Harold Pinter (Nobelprijswinnaar voor literatuur in 2005) schreeft voor deze film één van zijn beste adaptaties en baseerde zich op de roman van Penelope Mortimer. De titel is gebaseerd op een kinderrijmpje : "Peter, Peter, pumpkin eater. / Had a wife and couldn't keep her. / He put her in a pumpkin shell. / And there he kept her very well." Een raak gekozen titel dus.

Ik ben altijd een grote fan geweest van Harold Pinter. Stukken als The dumb waiter en The caretaker zijn ondertussen klassiekers geworden. Deze bewondering is na het bekijken van deze prent alleen nog maar toegenomen. Pinter schetst in zijn script meer dan een portret van een wankel huwelijk. Hij schetst een hard portret van een gegoede middenklasse die zich in een existentiele crisis bevindt. Dat de film vaak vergeleken wordt met het werk van Michelangelo Antonioni, mag dan ook geen verrassing heten (één review titelde zelfs sarcastisch "Keeping up with the Antonionis"). Een nogal denigrerende stelling, want The pumpkin eater komt kwalitatief zeker in de buurt van thematisch vergelijkbare films van Antonioni zoals La notte of L'avventura. Typisch Pinter : de personages zoeken en botsen en zijn op het einde van de rit nog steeds even ver als waar ze begonnen waren.

De vertolkingen in The pumpkin eater zijn van zeer hoog niveau, maar de namen zijn dan ook niet van de minste : Peter Finch als de bedriegende echtgenoot Jake, James Mason als de jaloerse man van één van diens vriendinnen, maar vooral een verbluffende Anne Bancroft als de in crisis verkerende vrouw Jo. Het contrast tussen enerzijds de gelukkige Jo, toen ze nog met haar vele kinderen in een armzalige schuur woonde, en anderzijds de afstandelijke Jo die haar leven ziet wegglijden, wordt fantastisch vertolkt door Bancroft die in sommige scenes onwerkelijk mooi is.

Het valt overigens enorm op hoe in de Europese filmpers deze prent wordt opgehemeld (een mening die ik enkel maar kan bijtreden), maar hoe in de Amerikaanse filmpers er soms nogal hard op deze film wordt ingehakt. Enkele citaten : "A perfect example of what happens when you turn first-rate talent loose on second-rate material. Suds are suds—no matter how great the artistry." (Toni Mastroianni, Cleveland Press) - "It's a marvelously written piece of junk that no matter how brilliantly penned never rises above its shallow soap opera roots." (Dennis Schwartz, Ozu's world movie reviews). Maar gelukkig zijn er ook nog Amerikanen met smaak : "Jack Clayton, the film's director, handles Pinter's script unerringly, with enormous tact and unique sensitivity to the brutal violence lurking underneath smooth bourgeois surfaces." (Dan Callahan, ToxicUniverse).

De film is ook in het volgend opzicht een buitenbeentje : niet alleen is er op het internet geen enkele fatsoenlijke affiche van te vinden, tevens valt er op youtube niet het minste fragment van te traceren.