Toumani Diabaté & His Symmetric Orchestra (Warande Kuub - 26.10.2007)

De Malinese muzikant Toumani Diabaté (°1965) stamt uit een familie van kora-spelers (een kora is een soort 21-snarige harp/luit). Zijn vader (Sidiki Diabaté) nam het allereerste kora-album uit de geschiedenis op. Toumani debuteerde in 1987 met een solo-album ('Kaira'), de start van een succesvolle carrière waarin vooral opvalt dat hij de cross-over niet schuwt. Flamenco, blues en jazz sijpelen zijn werk binnen, wat resulteerde in samenwerkingen met o.a. Peter Gabriel, Taj Mahal en Björk. De man gaf recent concerten op de festivals van Roskilde en Glastonbury. Met zijn album In the heart of the moon uit 2005 rijfde hij een grammy binnen.

Voor zijn album Boulevard de l'Indépendance uit 2006 verzamelde hij een aantal muzikanten rond zich (The symmetric orchestra). Deze muzikanten zijn allemaal afkomstig uit landen die ooit deel uitmaakten van het grote West-Afrikaanse Mandé-rijk en zijn allemaal 'mandinka' oftwel lid van de ethnische groep die dit rijk bevolken en waarvan het grondgebied zich uitstrekt over o.a. Mali, Senegal en Ivoorkust. Met hun traditioneel instrumentarium en hun pan-Afrikaanse gedachte houden deze muzikanten het erfgoed van de voorvaderlijke griotten levend. Een griot is een West-Afrikaans lofzanger/muzikant en een bewaarder/verteller van mondeling overgebrachte tradities.

Een bonte bende dus op het podium van de Kuub. Enkele 'moderne' instrumenten (zoals electrische gitaar, basgitaar, drums & keyboards) vervolledigen een voor het overige traditioneel instrumentarium : de eerder genoemde kora, de djembé, de balafon (percussie op kalebas-onderdelen) en de bolombatto (een vier-snarige overgrootvader van de gitaar). Twee zangers en een zangeres maken het geheel compleet.

Tijdens het concert is het toch vooral genieten van de twee solo-nummers die Diabaté brengt. Het concert trok zich immers nogal traag en onoverzichtelijk op gang. Van enige strakheid was nauwelijks sprake en het concert dreigde uiteen te vallen als een handvol los zand. Maar na het eerste solo-nummer van Diabaté (een ware virtuoos) kwam de schwung er toch nog in. Diabaté nam ruimschoots de tijd om een woordje te placeren over de pan-Afrikaanse gedachte achter zijn project en over zijn bedoeling om de Middeleeuwse tradities van de Mandinka niet verloren te laten gaan. Het beste nummer volgde daarna : een jazz-achtige improv-sessie waarbij alle muzikanten hun solo ten beste mochten geven en dat eindigde met een 'duel' tussen kora en gitaar.

I.p.v. de muziek voor zich te laten spreken (en die muziek is meer dan rijk genoeg), nam de band (en dan vooral één van de zangers en de potige djembé-speler) regelmatig haar toevlucht tot spelletjes met het publiek. De 'put your hands in the air'-routine van hiphop, maar dan op zijn Malinees. Jammer, want Diabaté bewees met zijn tweede solo-stuk tijdens de bisronde dat hij dat soort geforceerde interactie met het publiek niet nodig heeft. Alles bij elkaar duurde het concert ruim twee uur. Te lang en te onevenwichtig, nét over de streep getrokken door de bevlogen musicus die Toumani Diabaté heet.

Een klein stukje uitleg over de Kora-techniek door Diabaté himself, een uitleg die hij ook tijdens het concert gaf en dat resulteerde in een prachtig streepje muziek :