Ai no borei (l'empire de la passion)

Regie : Nagisa Oshima (1978)

Een klein Japanse dorpje rond 1895. De mooie Seki is gehuwd met Gisaburo, een arme riksja-loper, die dikwijls uit huis is voor zijn werk. De jonge charmeur Toyoji wordt vriend aan huis en begint een relatie met Seki. Het wordt een zeer passionele relatie en de twee minnaars besluiten om de echtgenoot uit de weg te ruimen. Ze wurgen hem en dumpen hem in één van de vele putten in het uitgestrekte woud. Tegen haar dorpsgenoten vertelt Seki dat haar man naar Tokio gereisd is, maar dit kan de geruchtenmolen niet tegenhouden. Ook een politieinspecteur heeft onraad geroken. Maar ook de geest van de vermoorde echtgenoot komt regelmatig rondspoken in het huis van Seki en drijft haar tot op de rand van de waanzin. Het is onvermijdelijk dat de waarheid aan het licht komt en dat Seki en Toyoji tot verantwoording geroepen zullen worden ...

Regisseur Nagisa Oshima heeft zich een plaats verzekerd in de filmgeschiedenis met zijn zeer controversiële film Ai no corrida (L'empire des sens) uit 1976, een schokerend relaas van een allesverslindende passie tussen twee mensen. De film was seksueel zeer expliciet en belandde daardoor volledig onterecht in ranzige pornozaaltjes en werd door diverse landen in de ban geslagen. De controverse rond de film overschaduwde de kwaliteiten ervan en de naam Oshima werd meteen een aangebrande naam. Enkele decennia later beseft men gelukkig dat Oshima geen Gerard Damino of Eddy Lipstick is, maar wel een bloedserieuze vakman met zin voor esthetiek. De definitieve rehabilitatie voor Oshima kwam er met het uitstekende Merry Christmas Mr. Lawrence uit 1983, met David Bowie in een opmerkelijke hoofdrol.

Ai no borei (l'empire de la passion) situeert zich enkele jaren na het controversiële Ai no corrida en boort dezelfde thematiek aan, hoewel de nadruk meer ligt op doodsdrift/thanatos dan op pure erotiek. De lichtjes surrealistische visioenen drijven het schuldgevoel van het misdadige koppel steeds verder op, waardoor de moordende minnaars hun liefdesrelatie gaandeweg zien veranderen in een fatale neerwaartse spiraal. Hoewel regisseur Oshima een fervent tegenstander was van censuur, zal hij toch ook wel beseft hebben dat zijn baanbrekende Ai no corrida overschaduwd werd door het debat "porno vs. kunst" en dat de film nooit op zijn eigen waarde werd afgerekend. Ik vermoed dat hij mede daarom in de opvolger Ai no borei gekozen heeft voor een subtielere aanpak. Het heeft hem alleszins geen windeieren gelegd want hij kreeg de gouden palm voor beste regisseur op het filmfestival van Cannes.

De film mag dan een tikje te lang zijn en plotgewijs weinig verrassend (een vrouw en haar minnaar doden de in de weg lopende echtgenoot : hoe vaak hebben we dat al niet gezien ?), toch weet Oshima de kijker mee te zuigen in de passionele en fatale doodsdrift die twee gewone mensen overvalt.