No country for old men

Regie : Ethan Coen & Joel Coen (2007)

Llewelyn Moss, een zwijgzame jager, stoot in de woestenij rond de Rio Grande op een foutgelopen drugdeal : een hoop lijken, een hoop drugs én een hoop geld. Hij neemt de koffer vol geld mee in de hoop er een nieuw leven mee te kunnen beginnen. Het is een keuze die hij al snel zal betreuren want de genadeloze killer Anton Chigurch zit hem op de hielen. Ook de plaatselijke sheriff Ed Tom Bell zit met de hele zaak verveeld ...

De broertjes Coen baseerden deze prent op de gelijknamige roman van Cormac McCarthy uit 2005. Het is de eerste keer dat de broers niet van een eigen script vertrekken, maar voor wie vertrouwd is met het oeuvre van de broers valt dat nauwelijks op. Daarbij denk ik vooral aan de heerlijke dialogen. Enkel het gewelddadige karakter van de prent staat in contrast met het vroegere werk van de Coens.

Tja, wat valt er over No country for old men nog te zeggen dat al niet uitgebreid in talloze reviews werd gezegd ? Ik zal me dan ook beperken tot het opsommen van een paar bemerkingen :

1. De cinematografie is geweldig. Niet alleen in de wijdse panorama's van de woestijn rond de Rio Grande, maar ook in de decors van goedkope motels of van trailers is het camerawerk voortreffelijk.

2. De cast is uitmuntend. Javier Bardem - die nochtans een grote hekel heeft aan geweld - zet één van de meest angstaanjagende killers neer uit de filmgeschiedenis. Het feit dat zijn personage niet zozeer door winstbejag gemotiveerd wordt maar wel gedreven wordt door perverse principes, maakt hem enorm duivels en sinister. De prestatie van Bardem werpt jammer genoeg een kleine schaduw op de mooie comeback van Josh Brolin in de rol van Llewelyn Moss. Brolin liet zijn castingfilmpje - tijdens de opnames van de doublebill Planet Terror en Grindhouse - inblikken door regisseurs Rodriguez en Tarantino.

3. De broers Coen bewijzen dat je geen soundtrack nodig hebt om de kijker op het puntje van zijn stoel te doen nestelen. Sommige scènes zijn zo verdomde spannend. Een perfecte editing en een oorverdovende stilte kunnen wonderen doen.

4. In feite keren de broers terug naar hun eigen roots. Deze grimmige en donkere film noir roept immers regelmatig herinneringen op aan hun debuutfilm Blood simple. Spaarzame dialogen, bedrog, gitzwarte humor, desillusie én een complexe huurmoordenaar : ook in Blood simple waren dit de belangrijkste ingrediënten.

5. Voor de popcorn-generatie zal het einde van de film wellicht een teleurstelling zijn. Het verhaal van McCarthy is immers geen kant-en-klare thriller met een rechtlijnig verloop. Man steelt geld => huurmoordenaar achtervolgt man => finale shootout : zo simpel zit het dus niet in elkaar. En dat kan ik alleen maar toejuichen. Met het talent van de broers Coen zou het voor hen een koud kunstje geweest zijn om tijdens het laatste halfuur alle remmen los te gooien, maar ze doen het tegenovergestelde. Naar het einde toe wordt het rempedaal ingeduwd en blijven een aantal vragen onbeantwoord. Geen catharsis voor de gekwelde kijker, maar wel een gevoel van onmacht en een gevoel dat het kwade nooit uit te roeien valt.

No country for old men kan niet anders bestempeld worden dan als een extreem sterke film en wellicht de beste film uit het oeuvre van de Coen-broers. Zoals met alle vormen van gedurfde kunstuitingen het geval is, wordt dit echter niet door iedereen zo ervaren. "Despicable snuff film with pseudo-intellectual pretensions", "Self indulgent nonsense", "Possibly the most overrated movie ever made", ... : het zijn maar enkele voorbeelden van lichtjes afwijkende meningen. To each his one natuurlijk, maar ik vrees dat de No country-haters zich teveel blindstaren op de - toegegeven - magere plotlijn en daardoor te weinig oog hebben voor de onderliggende allegorie over leven en dood, over goed en kwaad, over Godsverlangen en goddeloosheid.

Bij het bekijken van de trailer krijg ik opnieuw rillingen :