Open doek : La león

Regie/scenario : Santiago Otheguy (2007)

De uitgebreide delta van de Argentijnse Paraná-rivier splitst zich tussen de steden Santa Fe en Rosario op in diverse kleine rivierarmen, waardoor er in de streek verscheidene draslanden en eilanden ontstaan. De lokale bevolking leeft er van visvangst, houtkap en rietontginning. Hun enige band met het vasteland vormt de boot La Léon, bestuurd door de ruwe schipper El Turu, die zichzelf als patroon ziet van de streek. De eenzame Alvaro is een buitenbeentje in deze harde gemeenschap. Hij is homoseksueel, laat zijn vissersboot verkommeren en leest liever boeken dan dat hij vis vangt of riet kapt. De brute El Turu begint Alvaro - die hij als een bedreiging beschouwt voor de aloude tradities van de streek - te pesten. Aanvankelijk zijn de pesterijen onschuldig, maar een harde confrontatie is onvermijdelijk. Het gedrag van El Turu vormt echter slechts een dekmantel voor zijn eigen emotionele isolatie en voor het feit dat de teruggetrokken Alvaro een grote aantrekkingskracht op hem uitoefent ...

Deze film vormde het slotakkoord van mijn nogal intensieve Open Doek-parcours, en dat getuigde niet van een al te beste timing. La León was immers zonder enige twijfel de meest hermetische en minimalistische film die op het filmfestival mijn netvlies passeerde. Regisseur/scenarist Otheguy heeft ervoor gekozen om het basisthema van isolement dusdanig in de verf te zetten, dat ook de kijker zich alle moeite van de wereld moet getroosten om enige empathie op te brengen voor de personages van zijn film.

De gemeenschap van de Paraná-delta leeft afgesloten van het vasteland. Binnen dit ruime isolementskader - waarbinnen de arbeiders en bewoners nauwelijks een woord met elkaar wisselen - vindt er een nog groter isolement plaats : de zwijgzame alternatieveling Alvaro versus de grofgebekte maar evenzeer eenzame El Turu. De fotografie van de film is voorbeeldig en is in kunstig zwart/wit geschoten. In het zog van een nauwelijks bewegende camera glipt de kijker mee aan boord van de vissersboten die door de delta glijden, maar diezelfde kijker krijgt geen toegang tot de leefwereld van de bewoners. Daarvoor is de film veel te stug, te kil, te theoretisch.

Het is een film die zich op zeer glad ijs begeeft. Hoewel ik wel respect kan opbrengen voor de aanpak van Sotheguy is deze film het schoolvoorbeeld van een jong talent dat al zijn visie in de vorm heeft gestoken, maar daarbij voorbijgegaan is aan de karaktertekening. De schaarse dialogen, het complete gebrek aan achtergrondinformatie, de bijna volledig afwezige soundtrack, de afwisseling van schijnbaar nauwelijks met elkaar verbonden beelden, de zwart/wit-fotografie, ... : de film lijkt eerder op een vormelijk experiment dan op een verhalend stukje cinema. Enkel afgaande op de vorm is de film een prachtige stijloefening. Inhoudelijk heeft de film echter zeer weinig om het lijf en wordt het niveau van goedkope horoscoop-psychologie nauwelijks overstegen.

De film duurt nauwelijks een goeie 80 minuten - een peulschil voor een doorwinterde filmbuff - maar ondanks de visuele flair was ik er toch niet rouwig om dat de eindcredits over het scherm rolden. In een goede bui zou ik zeggen dat dit lag aan de vermoeienissen op het einde van een zwaar festival, maar in een meer realistische bui kan ik niet anders dan besluiten dat Sotheguy een lege doos met een prachtige verpakking heeft afgeleverd.

De trailer valt via deze link te bekijken.