21 april 2008

Open doek : Môjû (Blind beast)

Regie : Yasuzo Masumura (1969)

De blinde beeldhouwer Michio ontvoert - met behulp van zijn moeder - het mooie jonge model Aki en sluit haar op in zijn afgelegen studio. Aki heeft al snel door dat ze met een gestoorde figuur te maken heeft : de grote studio van Michio staat vol met uitvergrote beelden van menselijke ledematen. De geflipte Michio heeft zich tot doel gesteld om het aanraken tot een kunstvorm te verheffen en wil van het lichaam van Aki het ultieme beeldhouwwerk maken. Ontsnappen is onmogelijk dus probeert Aki in te werken op het gemoed van de verlegen Michio. Gaandeweg ontstaat er tussen Aki en Michio een perverse relatie van sado-masochistische aard. Vooral nadat de moeder van Michio tijdens een handgemeen per ongeluk het leven laat, gaan Aki en Michio volledig op in hun spel van pijn en verminking ...

Cultregisseur en veelfilmer Masumura (een zestigtal films in amper drie decennia) is met zijn oeuvre van essentieel belang gebleken voor het huidige succes van regisseurs zoals Takashi Miike. Zoals in dit uitstekende artikel te lezen valt, was Masumura één van de voornaamste vertegenwoordigers van de zogenaamde Japanse New Wave, die in dezelfde periode ontstond als de Franse Nouvelle Vague (en er haar naam aan ontleende) (Blind beast werd trouwens met veel enthousiasme opgepikt door de auteurs van het befaamde filmtijdschrift Cahiers du Cinéma). In deze hoedanigheid oefende Masumura - eerder regieassistent van de befaamde regisseur Kenji Mizoguchi - een enorme invloed uit op het werk van de schandaal-regisseur Nagisa Oshima.

Wanneer je Blind beast bekijkt, zie je opeens waar Oshima de mosterd vandaan haalde voor zijn Ai no corrida (1976) : in beide films draait de plot rond twee mensen die volledig opgaan in een allesverslindende passie, waarbij Eros langzaam maar zeker overgaat in Thanatos.

Hoewel de plot nogal beperkt is, het budget zeer krap en er met slechts drie acteurs in voornamelijk één ruimte gewerkt wordt, is Masumura er toch in geslaagd om met een zeer efficiënte mise-en-scene en een paar gedreven acteerprestaties een claustrofobische cultfilm te draaien. Het resultaat zal zeker niet naar ieders smaak zijn, hoewel de hoeveelheden erotiek en gore tot een absoluut minimum beperkt zijn. Maar de kracht van suggestie kan soms groot zijn, en zo ook in Blind beast : wanneer op het einde van de film Aki van Michio verlangt dat hij haar ledematen afhakt, krijgt de film een wel zeer beklemmende sfeer. Ter info : het verhaal is gebaseerd op het werk van dé Japanse horrorschrijver Edogawa Rampo.

Het is interessant om de drijfveren van de regisseur te lezen, waaruit duidelijk blijkt dat diens motieven de loutere exploitation gemakkelijk overstijgen : "My goal is to create an exaggerated depiction featuring only the ideas and passions of living human beings... In Japanese society, which is essentially regimented, freedom and the individual do not exist. The theme of the Japanese film is the emotions of the Japanese people, who have no choice but to live according to the norms of that society. The cinema has had no alternative but to continue to depict the attitudes and inner struggles of the people who are faced with and oppressed by complex social relationships and the defeat of human freedom... But after experiencing Europe for two years, I wanted to portray the type of beautifully vital, strong people I came to know there, even if, in Japan, this would be nothing more than an idea." Of om het met de samenvattende woorden van een andere criticus te zeggen : "Masumura's movies are about the freedom to do whatever the fuck you want, and the ramifications of taking this attitude when society won't accept it."

En aldus hanteert Masumura zijn typische stijl als uiting van menselijke vrijheid, niet alleen op relationeel en seksueel vlak, maar zelfs op politiek niveau. "In a society where individuality can often be expressed only in a sexual realm, eroticism becomes an exploration of political freedom."

Midnight Eye review van 'Môjû'

De eerste vijf minuten van de film - waarin Aki ziet hoe Michio een beeld in een museum nogal uitgebreid betast - zie je in dit helaas niet ondertitelde fragment :


Geen opmerkingen: