16 mei 2012

Kurt Andersen : Eeuwwisseling

De Amerikaanse auteur en journalist Kurt Andersen publiceerde in 1999 de lijvige roman (622 blz.) "Turn of the centuries" (in een Nederlandse vertaling uitgegeven onder de titel "Eeuwwisseling" bij Uitgeverij Contact).

Aan de vooravond van de komst van het nieuwe millennium zijn de welstellende echtelieden George Mactier en Lizzie Zimbalist volop bezig met de uitbouw van hun carrières. George is de producer van een succesvolle TV-serie voor MBC, Lizzie staat aan het hoofd van een software-bedrijfje dat zich tracht te profileren in de gaming-industrie. Beiden groeiden op in de jaren '60-'70 maar van de liberale ideeën van toen is nog weinig te bespeuren in de keiharde zakenwereld. De opvoeding van hun drie kinderen en het onderhouden van hun huwelijk staan onder druk.

Dat betert er niet op wanneer George aan een revolutionair nieuw TV-concept sleutelt : een actualiteitsprogramma dat feiten en fictie wil vermengen. "Gestuurd" nieuws als het ware. George krijgt groen licht voor deze peperdure en prestigieuze serie van Harold Mose, de steenrijke media-gigant en eigenaar van het MBC. Maar wanneer Lizzie ei zo na een zeer lucratieve deal met Microsoft misloopt en vervolgens door Mose wordt ingelijfd als diens persoonlijke adviseur, komt het huwelijk van George en Lizzie onder zware spanning te staan. Des te meer wanneer uiteindelijk toch de stekker uit de nieuwe serie van George getrokken wordt. De poppen gaan helemaal aan het dansen wanneer enkele jonge computer-hackers - afkomstig uit het bedrijfje van Lizzie - het gerucht de wereld insturen dat Bill Gates zou omgekomen zijn bij een duikongeval. Wall Street staat op zijn kop en dat heeft zware gevolgen voor iedereen. Ook voor George en Lizzie, voor wie de hele ervaring louterend zal blijken te zijn ...

In feite had deze roman gepubliceerd moeten worden met vermelding van een beperkte houdbaarheidsdatum : in het jaar van publicatie zal deze roman ongetwijfeld vlijmscherp overgekomen zijn. De angst voor Y2K, de onstuitbare hausse van beurs en informatica, de nasleep van de harde zakensfeer van de jaren '80, ... Het waren toen actuele thema's. Maar nu ik de roman ruim een decennium na datum lees, komt alles heel gedateerd over. De overvloed aan technische mumbo jumbo over beursverrichtingen en de flitsende terminologie over software kunnen niet verhullen dat het boek al verouderd was op het ogenblik van de publicatie ervan. De thematiek is misschien wel van alle tijden : ijdelheid en carrière-zucht zetten persoonlijke relaties onder druk. Maar de verpakking is dat allerminst. Het krankzinnige tempo waarin software en technologie zich ontwikkelen, de compleet gewijzigde manier waarop TV en multimedia tegenwoordig geconsumeerd worden t.o.v. tien jaar geleden, de evoluties in de gaming-industrie, de bankencrisis, ... : talloze factoren hebben de ruggengraat van deze roman uitgehold. Frappant ook hoe in deze roman nog volop gedweept wordt met Microsoft en met geen woord gerept wordt over Apple.

Het overschrijden van de houdbaarheidsdatum staat vooral de identificatie met de hoofdpersonages in de weg. Het is moeilijk om sympathie op de brengen voor de protagonisten George & Lizzie en de talloze nevenpersonages uit hun entourage overstijgen zelden het niveau van bordkartonnen spelers aan de zijlijn. Beursgoeroe Ben Gould, media-tycoon Harold Mose en diens geflipte assistent Timothy Featherstone, MBC News-hoofd Barry Stengel, de jonge hackster Fanny met een voorliefde voor de Zapatisten, ... het is een bont allegaartje aan personages die jammer genoeg zelden het karikaturale overstijgen. Het gekonkel, de achterbaksheid, de dubbele gezichten, de hypocrisie, de cynische dialogen : zij verlenen deze roman alsnog enige amusementswaarde, maar de verpakking heeft de thematiek gecorrumpeerd.

Geen opmerkingen: