04 oktober 2015

Coup Fatal (Warande - 03.10.2015)



De Congolese contratenor Serge Kakudji was één van de vertolkers in het uitstekende Pitié, de vrucht van een samenwerking tussen Aka Moon-spilfiguur Fabrizio Cassol enerzijds en Les Ballets C de la B-oprichter Alain Platel anderzijds.

Paul Kerstens, coördinator van het Congo-project van de KVS, vond de tijd rijp om een barok-voorstelling rond Kakudji op poten te zetten. Om praktische redenen werd met muzikanten uit Kinshasa gewerkt. Cassol werd bij het project betrokken, trok naar Kinshasa en arrangeerde een exotische mix van diverse stijlen. Afrikaanse ritmes gaan daarbij het duel aan met klassieke barok en met latino-stijlen zoals tango en rumba. Laatste stap in het project : de bijdrage van Alain Platel om één en ander ook op scène te laten werken. Platel voegde de iconische plastic stoeltjes toe (zo herkenbaar voor iedereen die ooit Afrika bezocht) en deed voor het sobere decor - gordijnen die opgetrokken werden uit lege kogelhulzen - een beroep op de Congolese kunstenaar Freddy Tsimba. Een zeer multi-disciplinair samenwerkingsverband dus.





De muziek werkt aanvankelijk zeer aanstekelijk. De geweldige gitarist Rodriguez Vangama dirigeert - vanop zijn gitaar met dubbele hals - de hele voorstelling van begin tot eind. Hij wandelt tussen de muzikanten door en leidt - op zeer flegmatische wijze trouwens - de dans. Wanneer tussen de Afrikaanse ritmes door plots de gevoelige contratenor-stem van Kakudji voor het eerst losbarst, kan het contrast niet groter zijn. Twee dansers/performers/zangers zorgen ondertussen voor het nodige entertainment met humoristische kwinkslagen en energieke bewegingen. Ook wordt af en toe de draak gestoken met het klassieke repertoire van Kakudji, door op overdreven wijze een operette-mimiek op het gelaat te toveren. De meeste muzikanten krijgen de kans om te soleren en hun kunnen te tonen, wat ze overigens uitstekend en met ongebreideld enthousiasme doen. Maar nadat het aanvankelijke schok-effect van het contrast tussen barok en Afrikaanse ritmiek weggeëbd is, begint het na een tijdje ietwat op een gimmick te lijken en verzandt de voorstelling in een té lang concert met dans-elementen die weinig toevoegen aan het geheel. Kakudji beschikt naast een indrukwekkende stem ook over een stevige derrière, waarmee hij graag mag schudden.




Nog een inbreng van Platel : de epiloog waarin de dansers en muzikanten zich omgekleed hebben tot Sapeurs, oftewel aanhangers van de Société des Ambianceurs et des Personnes Elégantes. Het betreft een daadwerkelijk bestaande subcultuur in Brazzaville, waarbij de desbetreffende leden zich - ondanks hun povere inkomen - als echte dandy's kleden in flamboyante en dure design-kostuums. Door de stijl van de vroegere koloniale bezetter op bijna karikaturale wijze te kopiëren, kan deze levensstijl als een vorm van verzet beschouwd worden. De bekende muzikant Papa Wemba had een groot aandeel in de ontwikkeling van deze verzetsvorm.

Hoewel de voorstelling zich met deze Sapeurs-epiloog ten dele herpakte, voelde het gekunsteld en weinig authentiek aan. Waar deze epiloog toch een eerbetoon aan het subtiele verzet van de Sapeurs had moeten zijn, werd het komische farce. Een farce waarin de cover van "To be young, gifted and black" (de prachtige anthem van Nina Simone) niet op zijn plaats was (hoewel mooi en ontroerend gebracht door de twee dansers/performers).

Kortom : een levendige en vitale productie, met een briljante gitarist/dirigent (Vangama) die een tiental sterke muzikanten in de hand hield, een indrukwekkende contratenor (Kakudji), een mislukte epiloog (Les Sapeurs) en vooral een té lange lengte. Twee uur was echt van het goede teveel. Maar het zal aan mij gelegen hebben, want het publiek veerde na afloop als één man uit zijn stoel voor een staande ovatie.



Geen opmerkingen: