Domestica (De Warande Kuub - 09.03.2017)

De van Rinus Michels bekende uitspraak "voetbal is oorlog" zou je gerust kunnen doortrekken naar liefde en relaties. Want ook op dat front is er helaas vaak sprake van verbaal of fysisch geweld, van elkaar de duvel aandoen, van onderlinge verwijten, van onbegrip, van een neerwaartse spiraal. Iets wat ook acteur en theatermaker Valentijn Dhaenens mocht ondervinden toen hij als kind vaak kletterende ruzies van zijn ouders moest doorstaan tijdens hun pijnlijk (v)echtscheidingsproces. Rond het eeuwenoude en universele thema van ruziënde koppels maakte hij de voorstelling "Domestica" in een productie van de KVS. Hij hanteert hierbij het collage-procédé dat hij reeds met veel succes toepaste in DeKleineOorlog en in de gelauwerde krachttoer DegrotemonD.

Op de bühne : een houten trap die nergens naartoe leidt (tenzij naar een afgrond). Op de trap : een meisje dat gedurende quasi gans de voorstelling met haar rug naar het publiek zit en af toe op haar synthesizer speelt (ook Dhaenens zat als kind vaak op de trap naar de ruzies van zijn ouders te luisteren). Een zetel die symbolisch in twee stukken gezaagd is. En natuurlijk het ruziënde koppel : Dhaenens en zijn tegenspeelster Alejandra Theus. Tijdens de voorstelling zappen ze vlotjes door het repertoire van bekende en minder bekende ruziënde koppels : Medea en Jason uit Medea van Euripides, Michael Corleone en Kay in The Godfather part II, Al en Peggy Bundy uit Married with Children, JR Ewing en Sue-Ellen uit Dallas, Gringo en Ciska uit Temptation Island, Brick en Maggie uit Cat on a Hot Tin Roof, Marianne en Johan uit Scenes from a Marriage (Ingmar Bergman), Jeanne en George uit Vrijdag (Hugo Claus). En natuurlijk hét ruziënde koppel uit dé ultieme ruzie-film : Martha (Elizabeth Taylor) en George (Richard Burton) in Who's afraid of Virginia Woolf ? (Mike Nichols). De onderwerpen van de ruzies zijn universeel (en ongetwijfeld voor sommige mensen in de zaal herkenbaar) : de opvoeding van de kinderen, bedrog, nalatigheid, een tanend seks-leven, geld, onbegrip, onverenigbare carrières, drank-misbruik door één van de partners, ....

Het gaat er uiteraard verbaal zeer pittig aan toe tijdens deze plejade aan ruzies, maar ook fysische interactie werd niet geschuwd. Een pijnlijke en vrij lang uitgesponnen vrij-scène op de houten trap doet het publiek wat ongemakkelijk heen een weer schuifelen op hun stoelen. Maar tussen de harde ruzies door volgt af een toe een catharsis, waarbij Dhaenens en Theus zowaar ingetogen (en opvallend toonvast) aan het zingen slaan op de noten van het piano-spelende meisje (en waarbij we o.a. Grease de revue hoorden passeren). Stellen dat Dhaenens een uitstekend acteur is, is een open ruit inslaan. Hij bevestigde vanavond nogmaals zijn enorme charisma & talent en fladderde zonder enige moeite door een resem verschillende acteer-stijlen en dialecten. Het is niet evident om je als tegenspeelster staande te houden tegenover Dhaenens, maar Theus zette een zeer krachtige prestatie neer. Ook zij wisselde moeiteloos tussen verschillende dialecten en bleef netjes overeind op het slappe koord van de karikatuur. Een pittige tante die zich letterlijk en figuurlijk bloot gaf. Van geil & zat wijf, tot koel & berekenend serpent, naar slachtoffer van (seksueel) geweld en bedrog : altijd was haar interpretatie raak.

Over de keuze van sommige 'ruzies' kun je discussiëren. Al & Peggy en JR & Sue-Ellen hadden voor mij niet gehoeven. Deze scènes helden een tikje te ver over naar goedkoop effect-bejag. En zo'n collage-voorstelling (bij een gebrek aan een beter woord) heeft natuurlijk als resultaat dat het op den duur een beetje op een quiz gaat lijken : zoveel mogelijk ruziënde koppels proberen te raden. En terwijl je in je geheugen aan het graven bent om de ruzie van het moment in het juiste vakje te plaatsen, gaat ondertussen de kracht van de tekst an sich een tikje verloren. Maar dat is detail-kritiek. Ik genoot ten volle van het krachtige spel van twee mooie en uiterst getalenteerde acteurs. En besloot en passant dat single zijn toch ook z'n voordelen kan hebben.