Haloceen 3 - Bonanza (Warande Kuub - 23.01.2007)

Het multimediale Vlaamse theatergezelschap Berlin schets in een reeks eigenzinnige portretten het karakter van enkele unieke plaatsen op Aarde. In Haloceen 1 werd Jeruzalem onder de loepe genomen en in Haloceen 2 was Iqaluit (in Noord-Canada) aan de beurt. In Haloceen 3 krijgt Bonanza een beurt.

Bonanza is het kleinste stadje van Colorado en ligt in de spectaculaire San Luis Valley aan de voet van de Rocky Mountains. Ooit was het een bruisende mijnstad waar duizenden mensen woonden en werkten. Een bizarre mix van mijnwerkers, prostituées en barhouders, die allemaal zo snel mogelijk rijk wilden worden onder het motto "get in, get rich, get out". Nu is het stadje totaal ingedommeld en wonen er slechts zeven permanente bewoners, in de zomer aangevuld met een handjevol vakantiegangers die de streek opzoeken voor haar totale afzondering en sereniteit.

Ten eerste zijn er Ed en Gail, die niet over TV en radio beschikken en zich bezig houden met hun hobbys (schilderen en old-timers opknappen). Er is de eenzame en diepgelovige cowboy Marc die ooit bosbranden bestreed en nu gekozen heeft voor een sober leven in totale afzondering. Er is Richard, een dikke priester uit het nabijgelegen Pueblo die zijn dagen vooral vult met het lezen van boeken. Er is de weduwe Mary, een lichtgestoorde dame die haar kost verdient met het verschaffen van spiritueel advies via telefoon. En dan zijn er nog Darva en Shikiah, twee vrouwen die nog gestoorder zijn dan Mary en die beweren regelmatig in contact te komen met elfen.

Het podium is grotendeels gevuld met een immense maquette van het kleine stadje, die opgehangen is aan lange kabels. Onder de maquette staan vijf schermen op een rij, voor elke persoon/elk koppel een scherm. Via een nauwkeurige montage van beeld en geluid volgen we alsdus via het splitscreen-principe de levens van het bizarre zevental.

Hoewel je eerst in een aards paradijs lijkt binnen te stappen (de machtige natuur, de afzondering), wordt het al snel duidelijk dat dit allerminst het geval is. De schaarse bewoners hebben zo goed als geen contact met elkaar en kleine intriges en ruzies steken constant de kop op. Zo leeft Mary op voet van oorlog met Darva en Shikiah, heeft Marc ruzie met Ed en Gail, en wordt Richard met een scheef oog bekeken omdat hij temidden van dit alles zich opvallend afzijdig houdt. Bovendien wordt het bestaan van Bonanza zelf op de helling gezet omdat Ed en Gail het stadsbestuur, dat vooral uit niet-inwonende grondeigenaars bestaat, hebben aangeklaagd. De rechter heeft hen in het gelijk gesteld maar de wet vereist dat een gemeentebestuur uit minstens vier personen moet bestaan. Indien Marc weigert om te zetelen, zal Bonanza ophouden te bestaan ... Oftewel hoe kleiner de stad, hoe groter de problemen. Zeven mensen wonen in een paradijs, maar door hun eigen kortzichtigheid wordt samenleven onmogelijk.

Na de voorstelling ving ik her en der nogal negatieve reacties op uit het publiek. En ik moet zeggen dat ook ik niet geheel overtuigd was van de voorstelling. Het is een nobele doelstelling van Berlin om te trachten het medium 'documentaire' te overstijgen en er een theatraal aspect in te verweven, maar dit had eerder een averechts effect. De immense maquette zorgde m.i. voor geen enkele meerwaarde, maar verhinderde integendeel het kijkgenot van de vijf schermen. Dit is jammer, want hierdoor ging veel van de subtiele en vernuftige montage verloren. Hierdoor bleef ik met een wrang gevoel achter omdat ik 10 € had betaald voor een filmvoorstelling van amper één uur die niet het niveau oversteeg van een degelijke Canvas-documentaire.

Berlin is een project van het trio Bart Baele, Yves Degryse en Caroline Rochlitz. Eerder waren deze drie al werkzaam bij het collectief SKaGeN, dus de keuze voor de maquette is niet zo'n verrassing. Maar waar dit bij SKaGeN (en meer bepaald bij de laatste voorstelling La merde) perfect werkte, was het bij Haloceen 3 een overbodige en hinderlijke gimmick.