De Schaamteclub (Rataplan - 20.05.2010)

Schaamte kan een hevige basisemotie zijn, waarmee iedereen in mindere of meerdere mate mee te maken heeft. Het is deze emotie die Kaat Haest in haar masterproef onderzoekt. Eerst middels een uitgebreid onderzoek en overzicht van getuigenissen omtrent het fenomeen op de schaamte-site, vervolgens op de live-voorstelling in de Rataplan.

Begeleid door drummer Joren Cautaers - van nature een getalenteerde blozer en dus uitermate geschikt voor dit project - en onder coaching van de bekende acteur Valentijn Dhaenens (die we eerder dit jaar fantastische dingen zagen doen in DegrotemonD), bracht Kaat haar ding. Ze zit - aanvankelijk geblinddoekt - op een stoel en gaat in dialoog met opgenomen getuigenissen. Soms pijnlijke openbaringen van mensen die zich schamen over hun uiterlijk, hun drankmisbruik, hun regelmatig bezoek aan hoerenkroeg 't Keteltje. Ze brengt een opzettelijk erbarmelijke versie van Like a virgin en toont een fiks blozende Joren terwijl ze een wetenschappelijke opsomming geeft van de typische kenmerken van schaamte (zich blozen, wegkijken, zich klein maken, ...).

Hilarisch is het fragment uit de film Alleman van Bert Haanstra (hier te bekijken) waarbij strandbezoekers zich in allerlei bochten wringen om op kuise wijze hun badkledij aan of uit te trekken. De meest treffende quote uit de voorstelling vond ik de volgende : een teveel aan schaamte kan uitmonden in (eet)stoornissen en depressies terwijl een tekort aan schaamte zich veelal uit in agressief en egocentrisch gedrag. Een gezonde dosis schaamte is derhalve aangewezen.

Na een korte pauze werd het publiek uitgenodigd op plaats te nemen op stoelen die kriskras op het podium verspreid waren, en te luisteren naar een audio-docu. Het betrof een mix van twee ontroerende getuigenissen : een voormalige drugsverslaafde die zijn ontspoorde leven terug op de rails probeert te krijgen en een anorexische theateractrice. Twee getuigenissen die heel wat food for thought opleverden. Tekenend voor de kracht van de voorstelling was het feit dat het publiek na afloop er wat beduusd en mijmerend bijzat. Dat publiek werd immers een spiegel voorgehouden en misschien was het spiegelbeeld niet altijd aangenaam om zien.

Tijdens deze voorstelling zat ik schuin achter theater-icoon Lucas Vandervorst, één van de mensen die dit project zal beoordelen. Afgaande op diens geamuseerde gelaatstrekken twijfel ik niet aan de goede beoordeling die dit project verdient.