Sonic Youth (AB - 22.10.2009)

Van de prille experimenteerzucht onder de vleugels van Glenn Branca en de New Yorkse no wave-scene van de vroege jaren '80 is al lang niets meer te merken bij Sonic Youth. Maar toch blijven deze veertigers vrank en vrij hun eigen ding doen en leggen ze de lat nog steeds hoog.

Zo werd ervoor gekozen om het zestiende album 'The eternal' bij een kleiner label (Matador Records) onder te brengen. Het is dit album dat vanavond in een korte maar strakke set centraal staat en dat quasi integraal gebracht wordt (enkel Thunderclap for Bobby Pyn ontbreekt op de setlist). Wat mij betreft een terechte keuze. SY lijkt op één of andere wijze de magische formule in pacht te hebben om uitstekende albums te blijven afleveren en waarom die live dan niet in de verf zetten ? Dat sommigen het jammer vinden dat er niet meer songs geplukt werden uit ouder materiaal, is m.i. een nogal starre houding. SY heeft alles bewezen wat er te bewijzen valt, heeft de fans de afgelopen jaren al verwend met integrale live-versies van hun historische Daydream Nation-album én met best of-shows (zoals vorige zomer op de Lokerse Feesten). Waarom dan nog zeuren ?

Oogkleppen af dus en genieten geblazen van het nieuwe songmateriaal. Kim Gordon wordt hierbij alsmaar meer als frontvrouw naar voor geschoven. Mark Ibold neemt regelmatig haar baspartijen voor zijn rekening, wat aan Gordon de kans geeft om met een extra gitaarpartij meer body aan het geheel te geven en om zichzelf vocaal meer in de verf te zetten. Of ze nu mag hijgen in het vinnige Sacred trickster of met eega Thurston in de clinch gaat tijdens het krachtige Anti-orgasm (live trouwens veel ruwer en harder dan op LP), ze blijft een lust voor oog en oor. Haar stemtechniek mag dan wel aan de magere kant zijn, dit wordt ruimschoots goedgemaakt door de onderhuidse spanning die ze in haar stem legt.

In een rotvaart worden de songs uiterst strak gebracht. De band klinkt hechter dan ooit te voren, met een gebald en gespierd groepsgeluid waar maar weinig bands aan kunnen tippen. En OK, er was weinig interactie met het publiek. Maar wat moet je in godsnaam nog tegen een publiek zeggen wanneer je al meer dan 25 jaar (!) intens rondtoert ? Bijna alle LP's van Sonic Youth werden begeleid door uitgebreide tournees door Noord-Amerika, Europa en soms ook Australië. Het is hen dus vergeven dat ze zich tot een sober "thanks a lot" beperken en laten we dus dankbaar zijn dat Thurston en Lee zich niet lieten verleiden tot eindeloze dankclichés maar de muziek voor zich lieten spreken.

Over het groepsgeluid gesproken : drummer Steve Shelley verdient een extra vermelding. Zijn drumpartijen worden vaak over het hoofd gezien, maar wat hij was de ster van de avond. In combinatie met het basspel van Ibold en Gordon dreef hij de songs voort als een compromisloze maar toch zalvende roerganger. De man kan ook uitstekend zijn streng trekken als improv-drummer tijdens langgerekte noise-explosies. Maar bij gebreke aan dergelijke feedbackstormen valt zijn vermogen om een echte "drummer's drummer" te zijn meer op.

Het enige nummer dat door Lee gezongen wordt (Walking blue) is niet het sterkste nummer van The Eternal en Ranaldo valt vanavond dan ook een beetje tussen de plooien door. Zelfs Eric's Trip wordt hem niet gegund. Maar de man blijft natuurlijk wel een essentieel onderdeel van de band. Dit blijkt in sterke mate tijdens Massage the history, zowel de uitsmijter van The Eternal als het afsluitende nummer van de reguliere set. Voor mij het hoogtepunt van het concert. Thurston gaat er zowaar voor op een kruk zitten en speelt op akoestische gitaar, terwijl Lee zijn electrische gitaar op sublieme wijze als steel guitar gebruikt. De zwoele stem van Kim trekt het nummer verder op gang. Langzaam maar zeker barst de etterbuil open tijdens een opwindend tussenstuk, waarna het trage openingsstuk hernomen wordt bij wijze van catharsis.

De keuze van de oude nummers is opmerkelijk. Een duik in het verre verleden met nummers uit Daydream Nation (Cross the breeze), Evol (Tom Violence en Shadow of a doubt), Sister (Stereo Sanctity) en zelfs Bad Moon Rising (Death Valley '69). Allemaal albums die dateren uit de periode 1985 tot en met 1988. Sonic Youth kan het zich derhalve niet alleen permiteren om zo maar eens eventjes twintig jaar aan materiaal links te laten liggen, de band slaagt er tevens in om de oude nummers naadloos te laten integreren in een voor het overige gloednieuwe setlist. Tijdloze klasse noemt men dat. Ik zag de band al meer dan vijftien keer aan het werk en telkenmale was ik verrast en geboeid. Wie doet beter ?

Setlist :
1. No Way
2. Sacred Trickster
3. Calming The Snake
4. Walking Blue
5. Shadow Of A Doubt
6. Poison Arrow
7. Anti-Orgasm
8. Malibu Gas Station
9. Stereo Sanctity
10. Antenna
11. Leaky Lifeboat
12. Massage The History
-----
13. Tom Violence
14. Cross The Breeze
-----
15. What We Know
16. Death Valley '69