Kempenzoon Wim Vandekeybus en zijn illustere dansgezelschap Ultima Vez werden enkele dagen uitgebreid voor het voetlicht geplaatst in de Turnhoutse Warande. Uiteraard met veel dans, maar ook met aandacht voor het fotowerk van Vandekeybus (zijn eerste voorliefde) middels een tentoonstelling. Een workshop en prikkelende muziek maakten het geheel compleet. Een kort overzicht.
Ultima Vez : "nieuwZwart" (Warande - 25.11.2009)
De laatste productie van Ultima Vez is opnieuw vintage Vandekeybus : expressie en oerinstincten primeren op het louter danstechnische. Auteur Peter Verhelst zorgde voor de donkere en poëtische teksten, gebaseerd op zijn dichtbundel "Nieuwe sterrenbeelden". De Australische Kylie Walters - volledig in het wit gekleed - debiteert de teksen, hierbij de ganse ruimte van het podium gebruikend.
Aanvankelijk wordt het grootste gedeelte van het podium aan het zicht onttrokken door een groot gaas. Achter dit gaas ligt een immens goudkleurig doek, waaronder zich kronkelende figuren bewegen. Zeer schimmig en vaag verlicht komen de wezens langzaam te voorschijn. Naakt, hevig kronkelend en hevig om zich heen schoppend hebben deze figuren duidelijk last met hun geboortepijnen. Tussen hen door lopen drie donker geklede figuren die hen met lantaarns beschijnen. Een spookachtig en indrukwekkend tafereel. Aan de lantaarns zijn microfoons verbonden en zo wordt het geluid versterkt van de drie mannen die op de wangen van de 'pasgeborenen' kloppen, aldus een bizarre geluidsloop scheppend.
Het gaas verdwijnt, het gouden geboortekleed wordt naar de achtergrond verdreven en de drie mannen verschijnen plots op een verhoogd platform. Eén van hen is de immer charismatische Mauro Pawlowski die als muzikale ceremoniemeester zal fungeren. Rauwe en harde muziek, bezwerend en compromisloos met Mauro en Elko Blijweert op gitaar en Jeroen Stevens op drums. In het lange middenstuk - waarin de pasgeboren dansers ruw met elkaar in contact komen - is het vooral de uitstekende muziek die de drive vormt. Zonder afbreuk te willen doen aan de zeven jonge dansers overigens, waarmee Vandekeybus voor het eerst heeft samengewerkt. In een sterke slotscène keren de dansers opnieuw terug - na wat een lang en uitputtend gevecht lijkt geweest te zijn - naar hun naakte origine. Een goed totaalspektakel van tekst, muziek en dans. Misschien was het tussenstuk een tikje te lang en bereikte de tekst van Verhelst niet altijd zijn doel, maar deze synergie der kunsten was alleszins beter van kwaliteit dan pakweg "Menske" of "Blush", vroegere producties van Vandekeybus waarin de mayonaise minder pakte.
Germán Jauregui : "Sunset on Mars" (Warande - 27.11.2009)
Twee Ultima Vez-anciens maken samen een eerste eigen productie. De Spaanse Bask en choreograaf Germán Jauregui en de Russische danseres Lena Fokina brengen samen een goed doordachte parabel op een samenleving die nood heeft aan een ethisch réveil.
Het podium is bedekt met een immens tapijt aan opengeslagen boeken. Kaft tegen kaft, gedrapeerd in een perfecte rechthoek, vormt dit tapijt een intellectuele schat maar een emotionele woestenij. Jauregui kruipt tergend langzaam over het boekentapijt, met als enige doel het bereiken van een kleine steen die hij kort daarbij heeft weggeworpen. Het tafereel herhaalt zich enkele malen totdat Fokina druipnat ten tonele verschijnt. De druppels die luid neervallen op de boeken vormen de begeleidende soundtrack bij het verhaal dat Fokina vertelt. Een surrealistisch verhaal over grootmoeders die uit de lucht komen vallen en zich met hun oude tanden in de schors van bomen vastbijten. Ze maakt haar zakken - verzwaard met stenen - leeg, wringt de laatste druppels uit haar kledij en baant zich een weg door de overvloed aan boeken door ze methodisch dicht te klappen. Jauregui volgt haar voorbeeld en lijkt plots tot een besluit te komen : met een welgemikte steen smijt hij de lamp kapot. De nacht valt. In een bijna complete duisternis verschijnen vier figuren die in een mum van tijd het boekentapijt opruimen.
Opnieuw licht, opnieuw dag. Een prikkelend spel van verleiding lijkt de informatie-monotonie te kunnen doorbreken : Jauregui en Fokina rollen rollebollend over het podium, maar de aanvankelijke aantrekkingskracht maakt al snel plaats voor een nieuwe monotonie. Een schier eindeloze herhaling van dezelfde aantrekkings- en afstotingspatronen, uitgevoerd in complete stilte met het hijgen van de twee dansers als enige geluid. Uiteindelijk zal de relatie tussen de man en de vrouw grotendeels uitdoven, hoewel ze na lang twijfelen toch telkens weer besluiten om elkaar - letterlijk - te ondersteunen wanneer de neergang dreigt. Zeer bescheiden optimisme dus.
Slotavond (Kuub - 27.11.2009)
De eerder genoemde drummer Jeroen Stevens vormt samen met Rutger De Brabander het uitstekende trashduo I Love Sarah. Hun debuutalbum Isle Of Sarah kwam eerder dit jaar uit onder muzikaal leiderschap van Pascal Deweze. Leunt muzikaal af en toe een tikje aan bij Lightning Bolt maar gaat toch iets gestructureerder te werk. Tussen de nummers door toont Stevens zich als een amusant causeur met een goed gevoel voor droge humor. Ik onthoud vooral twee nummers uit de zogenaamde Chinese Trilogie, namelijk "Greensleeves (Chinaman, you must die)" en "Zilch(ke scoren) (No lacism in China)", titels die voldoende zeggen over de verknipte humor waarvan dit duo zich bedient. Tijdens hun concert werd door enkele dansers van Ultima Vez reeds gebruik gemaakt van de grote catwalk die in verbinding stond met podium.
Vervolgens was het de beurt aan Mauro Pawlowski om zijn duivels te ontbinden. Aan het hoofd van een rockformatie die simpelweg "Pawlowski" werd gedoopt, beperkte Pawlowski zich hoofdzakelijk tot zang/schreeuw, verneukte toetsen en mondharmonica. Jeroen Stevens nam opnieuw plaats achter de drums, Sjoerd Bruil (Sukilove, Tim Vanhamel) op gitaar en toetsen, Elko Blijweert (Dead Man Ray, Rudy Trouvé, Star Club West) op gitaar, Ben Younes op bas en Pascal Deweze op trom, toetsen en gitaar. Enkele thema's uit nieuwZwart worden verder uitgediept. Een brutale en harde sound die soms aan de sludge à la Melvins deed denken, die door Mauro zelf omschreven wordt als "30th century stomp" en waarbij hij zich beweegt als een duivel in een wijwatervat. Zijn oude alter-ego "Somnabulla" leek af en toe te komen bovendrijven. Benieuwd wat Helmut Lotti en eega Jelle Van Riet van dit concert vonden. Ook zij bevonden zich in het publiek en werden vooraf aan de toog trouwens hartelijk door Mauro verwelkomd.
Tijdens het concert werd de catwalk druk gebruikt door de dansers van Ultima Vez. Vandekeybus zelf is bijna nooit meer als danser aan het werk te zien (blijkbaar wegens fysiek té belastend) maar maakte voor vanavond een uitzondering. Hoe geweldig was het om Vandekeybus een energieke solo te zien dansen terwijl Mauro loos ging op mondharmonica ! Voor de kenners waren er af en toe herkenbare stukken te zien. Niet alleen werd er druk gesampeld uit nieuwZwart, ook oudere stukken van Ultima Vez kwamen aan bod. Zo zagen we een frêle meid die enkel door hevig heen en weer te rollen kon ontsnappen aan de ritmisch stampende voeten van Vandekeybus (een scène die eerder al voorkwam in de overzichtsvoorstelling Spiegel). En ook de memorabele choreografie waarbij dansers de armen en benen van hun collega's gebruiken als de lopen van kanonnen en geweren, zagen we eerder in Menske.
Om de avond te besluiten werd nog een DJ- en VJ-set ingelast. Na een korte opwarming door een DJ die zich vooral liet gaan in exotische geluiden (met o.a. Mulatu Astatke), nam Mauro de knoppen over. Een drastische muzikale wijziging, want Mauro draaide vooral oude funk en disco. Als gewone sterveling was het overigens geen sinecure om een danspasje te placeren, als je weet dat het hele Ultima Vez-gezelschap zich ondertussen ook op de dansvloer bevond. Probeer maar eens je ding te doen op de tonen van pakweg Michael Jackson als naast je een professioneel dansgezelschap hetzelfde aan het doen is. Vandekeybus zelf zag het geamuseerd aan, zich onderwijl van zijn rol als VJ kwijtend door Ultima Vez-samples en oude films door elkaar te mixen. Het feestje was nog niet gedaan toen parkeer-issues ons noopten tot een vroegtijdige aftocht. Van een topavond gesproken !
Vermits wij als AB-habitués gewoon zijn aan een gebruikelijk beginuur van de hoofdact rond 21.00u, waren we verbaasd toen bij onze binnenkomst rond 20.30u de Canadese band The Tragically Hip reeds volop onder stoom gekomen was. Straffer nog : een kwartiertje later werd een pauze ingelast en werd het eerste deel besloten. Een pauze in een rockconcert ? Hoogst ongebruikelijk. We hadden hoe dan ook pakweg drie kwartier van het concert gemist. In retrospect weet ik niet of ik dat erg moet vinden...
